Page 85 - Gıda, Tarım & Haynacılık

YASAL DÜZENLEMELER önemli değişiklikler olmuştur. Bunların
Yeni bitki çeşitlerinin korunması için başında, Türkiye Tohumcular Birliğinin
Gümrük Birliği, DTÖ antlaşmaları ve AB (TÜRKTOB) kurulması ve yetki devri
Müktesebatına uyum çalışmaları kapsamında gelmektedir. Tohumculuk Kanununa göre
5042 Sayılı “Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı tohum üretimi, tohum sertifikasyonu, tohum
Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun” ticareti ve piyasa denetimi ile ilgili konularda
15 Ocak 2004 tarihinde Resmi Gazete’de kamunun yetkilerini kısmen veya tamamen
yayımlanmıştır. Yasanın uygulanmasına TÜRKTOB’a, Kamu kurum veya kuruluşlarına,
ilişkin üç Yönetmelik ise 12 Ağustos 2004 ve özel hukuk tüzel kişilerine veya üniversitelere
30 Nisan 2005 tarihlerinde Resmi Gazete’de şartları yönetmelikle belirlenmek kaydıyla
yayımlanarak uygulamaya konulmuştur. süreli veya süresiz olarak verilmesi mümkün
Buna paralel olarak, UPOV -1991 Uluslararası hale gelmiştir. Yukarıda sıralanan yetki devri
Yeni Bitki Çeşitlerini Koruma Sözleşmesine alanlarında, bitki ıslahı ve çeşit geliştirme
ve UPOV’a Üyelik için Bakanlar kurulunun çalışmalarında, tohumluk üretimi, çoğaltımı
28 Temmuz 2007 tarihinde 2007/12433 sayılı ve pazarlamasında özel sektör etkin bir
kararı ile ülkemizin UPOV’a üyeliğinin önü durumdadır.
açılmıştır. Bütün hukuki ve yasal sürecin Tohumculuk endüstrisini düzenleyen
tamamlanması sonucu Türkiye, 18 Kasım yukarıdaki iki yasanın yanı sıra sektörü
2007 tarihinde UPOV’a üye olmuştur. Bu yakından ilgilendiren 5977 Sayılı
bağlamda, Tohum kalite standartlarının AB “Biyogüvenlik Kanunu (26 Mart 2010)” ve 5996
standartlarına paralel olarak düzenlenmesi, Sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda
sektörde kayıt dışı faaliyetleri azaltılması ve Yem Kanunu (13 Haziran 2010)” ile bunlara
için alınan tedbirler, ülkemizdeki çeşit kayıt dayalı yayımlanan ikincil mevzuat ile de
sisteminin AB ve UPOV normlarına uygun tohumculuk sektörünü yakından ilgilendiren
hale getirilmesi bitkisel üretimde kalite, yeni düzenlemeler yapılmıştır.
gıda güvenliğinin sağlanmasına ve ihracat
potansiyelinin artmasına katkı vermektedir. YAPISAL GELİŞMELER VE
Son on yıllık döneme ait bir diğer önemli KURUMSALLAŞMA
yasal düzenleme de 08 Kasım 2006’da Tohumculuk sektöründe katılımcılığı
uygulamaya konan 5553 Sayılı “Tohumculuk artırmak ve mesleki örgütlenmeyi geliştirmek
Kanunu” dur. Takip eden yıllarda bu Kanun’a amacıyla Tohumculuk Kanunu ve sonrasında
dayandırılarak çıkarılan bir dizi ikincil yayımlanan mevzuat hükümlerine göre;
mevzuat sayesinde sektörün yapısında 2008 yılından itibaren TÜRKTOB ve bu üst

85