Page 7 - Cumhuriyet 100 Yaşında

28 Ekim 1923 akşamına kadar hükümetin Konuşmaların ardından tasarı saat 20.30’da
kurulamaması üzerine Mustafa Kemal Paşa, Çankaya oturuma katılan 158 üyenin tamamının oyuyla kabul
Köşkü’nde arkadaşlarına “Yarın cumhuriyeti ilan edildi. Cumhuriyetin ilanı “Yaşasın Cumhuriyet”
edeceğiz.” diyerek fikrini açıkladı. sesleri ve alkışlarla karşılandı.

Atatürk o gece, İsmet İnönü ile 1921 Anayasası’nın Cumhuriyetin ilanından ardından cumhurbaşkanlığı
bazı maddelerini değiştiren kanun tasarısını seçimine geçildi. Yapılan gizli oylamada 158
hazırladı. milletvekilinin tamamının oyunu alan Gazi Mustafa
Kemal, TBMM tarafından yeni Türk devletinin ilk
Türkiye Devleti bir cumhuriyettir cumhurbaşkanı seçildi.
Meclis, 29 Ekim 1923 Pazartesi saat 18.00’de İsmet
İnönü başkanlığında toplandı. Anayasa Komisyonu Cumhurbaşkanı unvanıyla kürsüye çıkan Mustafa
tarafından sunulan ve anayasa değişikliğini içeren Kemal Paşa’nın Meclise hitabı TBMM kayıtlarında
teklif acilen görüşülmesi için gündeme kaydedildi. şöyle yer aldı:

Görüşe sunulan tasarıda şu hükümler yer aldı: “Efendiler; asırlardan beri Doğu’da haksızlığa ve
zulme uğramış olan milletimiz, Türk milleti, gerçekte
“Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Ulusal işlerin soydan sahip bulunduğu yüksek kabiliyetlerden
fiili idarenin yönetim şekli halka dayanmaktadır. yoksun zannediliyordu.
Türkiye Devleti bir cumhuriyettir.
Son yıllarda milletimizin fiili olarak gösterdiği
Türkiye Devleti’nin dini İslam, resmi dili Türkçedir. kabiliyet, istidat ve kavrayış kendi hakkında kötü
düşünenlerin ne kadar gafil ve ne kadar gerçeği
Türkiye Devleti, Büyük Millet Meclisi tarafından görmekten uzak, görünüşe aldanan insanlar
yönetilir. olduğunu pek güzel ispat etti.

Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı, Genel Milletimiz kendisinde var olan vasıfları ve değeri,
Kurulun toplantısında bir yasama dönemi süresi hükümetin yeni adıyla medeniyet dünyasına
için kendi üyeleri arasında Millet Meclisi tarafından çok daha kolaylıkla gösterebilecektir. Türkiye
seçilir. Cumhurbaşkanı görevini halefi seçilene Cumhuriyeti, dünya devletleri arasında tuttuğu
kadar sürdürür. Geçmiş başkan yeniden seçilebilir. yere layık olduğunu eserleriyle ispat edecektir.

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Türk Arkadaşlar; bu yüksek rejimi yaratan Türk milletinin
Devleti’nin başıdır. Bu sıfatıyla gerekli gördüğü son dört yıl içinde kazandığı zafer, bundan sonra
zaman, Büyük Millet Meclisi ve Bakanlar Kurulunun da birkaç misli olmak üzere kendini gösterecektir.
başkanlığını yapar. Bendeniz, kazandığım bu güven ve itimada layık
olmak için pek önemli gördüğüm bir noktadaki
Kurul Başkanı, Cumhurbaşkanı tarafından ve ihtiyacı arz etmek mecburiyetindeyim. O ihtiyaç,
Meclis üyeleri arasından seçilir. Diğer bakanlar yine yüce heyetinizin şahsıma karşı gösterdiği sevgi,
milletvekilleri arasında, Kurul Başkanı tarafından güven ve desteğin devamıdır. Ancak bu sayede ve
seçilir. Kurulun listesi Büyük Millet Meclisinin Tanrı’nın yardımıyla, bana verdiğiniz ve vereceğiniz
onayına, Cumhurbaşkanı tarafından sunulur.” görevleri en iyi şekilde yapabileceğimi ümit
ediyorum.
Yaşasın Cumhuriyet” sesleri ve alkışlar...
Komisyon adına söz alan Yunus Nadi Bey, Mondros Daima sayın arkadaşlarımın ellerine çok samimi
Mütarekesi’ne kadar yaşanan olayları hatırlatarak ve sıkı bir şekilde yapışarak, kendimi onların
cumhuriyetin ilanının gerekliliğini dile getirdi. Daha şahıslarından bir an bile uzak görmeyerek
sonra kürsüye çıkan Vasıf Bey, cumhuriyeti övdü. çalışacağım. Daima milletin sevgi ve güvenine
dayanarak hep birlikte ileri gideceğiz. Türkiye
Daha sonra Eyüp Sabri Hoca Efendi, gecikmeden Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır.”
cumhurbaşkanının seçimiyle devam edilmesini
talep etti.

www.time-medya.com
www . time-medy a. c om 7 7