Page 80 - Enerji ve Tabii Kaynaklar

BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTI
Geçmişte ilk transit ham petrol boru hattı olarak Irak–Türkiye Ham Petrol Boru Hattı Sistemi ve akabinde Bakü–Tiflis–
Ceyhan Ana İhraç Petrol Boru Hattı hayata geçirildi. Taşıma kapasiteleri toplamı 120,9 milyon tonu bulan bu iki proje
ile Azerbaycan ve Irak petrolü Ceyhan Limanına taşınıyor ve buradan da dünya 43 pazarlarına ulaştırılıyor. Bunun
yanı sıra, üretime bağlı olarak Türkmen ve Kazak petrolleri de Bakü–Tiflis–Ceyhan Ana İhraç Ham Petrol Boru Hattı
üzerinden zaman zaman taşınıyor.

BAKÜ-TİFLİS-ERZURUM DOĞAL GAZ BORU HATTI
Doğal gaz alanında ise geçtiğimiz yıllarda Bakü–Tiflis–Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı ve Türkiye–Yunanistan Doğal
Gaz Enterkoneksiyonu başarılı bir şekilde hayata geçirildi. Bakü–Tiflis–Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı ile yıllık 20
milyar m3 azami tasarım kapasitesi ile sadece Türkiye’nin yurtiçi doğal gaz talebinin karşılanması açısından değil,
aynı zamanda AB’nin hızla artan doğal gaz ihtiyacının bir kısmının karşılanması açısından da önemlir. Bu hat ile yıllık
6,6 milyar m3 Azeri gazı Türkiye’ye arz ediliyor.

MAVİ AKIM PROJESİ
Mavi Akım Rusya’dan Türkiye’ye doğal gaz nakletmek için Karadeniz geçişli büyük boru hattı. Boru hattı merkezi
Hollanda olan Rus Gazprom ve İtalyan ENI ortaklığıyla kurulan Blue Stream Pipeline B.V. tarafından inşa edildi.
Gazprom boru hattının Rus topraklarında kalan bölümünün işletmesini üstenmiş olup Türk topraklarında bulunan
bölümün işletmesi ise Türk enerji şirketi BOTAŞ tarafından gerçekleştiriliyor. Mavi Akım hattının uzunluğu 1200
kilometre olup, 17 kasım 2005 tarihinde açıldı. Açılış törenine, Recep Tayyip Erdoğan’la birlikte, Vladimir Putin ile
Silvio Berlusconi katılmıştır. Mavi Akım projesi, Ankara ile Moskova arasında 1997 yılında imzalanan anlaşmaya göre,
25 yıl süreyle, Türkiye’nin Rusya’dan yılda 16 milyar metre küp doğalgaz satın almasını öngörüyor.

TÜRKİYE-YUNANİSTAN DOĞAL GAZ BORU HATTI
2007 yılı Kasım ayında işletmeye alınan Türkiye-Yunanistan Doğal gaz Boru Hattı ile Güney Avrupa Gaz Ringi
Projesi’nin ilk ayağı tamamlanarak, Türkiye doğal gaz iletim şebekesinin komşu ülkelerin altyapısıyla enterkoneksiyonu
gerçekleştirildi ve ülkemiz doğal gazda köprü tedarikçi konumuna geldi.

TRANS ADRİYATİK BORU HATTI - TAP
TAP projesinde Norveç’ten Statoil, İsviçreli Axpo ve Almanya’dan E.ON Ruhrgas yer alıyor. TAP Azerbaycan
doğalgazını Türkiye’den geçirerek Yunanistan ve Arnavutluk üzerinden İtalya’ya ulaştıracak. 2015′te çalışmalara
başlanması planlanan hattın uzunluğu 870 km olacak. TAP, Şah Deniz II sahasından üretilecek gazı Türkiye’nin batı
sınırına kadar getirecek olan TANAP projesinin devamı olacak.

TRANS ANADOLU DOĞALGAZ BORU HATTI - TANAP
Şahdeniz konsorsiyumu ile görüşmeler sonucunda 26 Haziran 2012 tarihinde Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı
diğer adıyla TANAP Projesine ilişkin Azerbaycan ile Türkiye arasında bir Milletlerarası Anlaşma ve Hükümetimiz ile
Proje Şirketi arasında bu Milletlerarası Anlaşmaya ek bir Ev Sahibi Hükümet Anlaşması imzalandı. Bu anlaşmalar ile
TANAP Projesinin hayata geçirilmesini sağlayacak hukuki altyapı tesis edildi.
TANAP Projesi ile yıllık 32 milyar metreküp kapasiteye sahip, Gürcistan sınırından Yunanistan ve/veya Bulgaristan
sınıra uzanacak yaklaşık 2.000 km uzunluğunda bir boru hattının inşası planlanıyor. Projeye ilişkin mühendislik
çalışmaları Türkiye’de yerleşik ve BOTAŞ’ın yüzde 20 hisse ile ortak olduğu TANAP Doğal Gaz İletim A.Ş. tarafından
sürdürülüyor. 2015 yılında inşaat faaliyetlerinin başlaması, 2018 yılında Eskişehir ve Trakya’da belirlenen çıkış
noktaları üzerinden Türkiye’ye ve 2019 yılında ise Avrupa’ya gaz arzının sağlanması hedefleniyor.

IRAK-TÜRKİYE HAM PETROL BORU HATTI
Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı Projesinde ilgili anlaşma, protokol ve mutabakat zabıtlarında değişiklik öngören
ve bu anlaşmaların süresini 15+5 yıl uzatan değişiklik anlaşması 19 Eylül 2010 tarihinde Bağdat’ta imzalandı.
Anlaşma, Türkiye için tarife değişikliğinin uygulanması bakımından önem arz ediyor.

80 ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR