Page 61 - Sürdürülebilir Enerji
P. 61

160.00
           42                                                                                                                140.00                                                                                       43
                                                                                                                           Emisyonlar (Mton CO2-eş)  100.00                                            Elektrik Üretimi
                                                                                                                             120.00


                                                                                                                             80.00

                                                                                                                             60.00
                                                                                                                                                                                                       Kombine Isı ve
                                                                                                                                                                                                       Elektrik Üretimi
                                                                                                                             40.00
                  2.1.1 Mevcut Durum                                                                                         20.00
                                                                                                                             0.00
                                                                                                                                    1990  1991  1992  1993  1994  1995  1996  1997  1998  1999  2000  2001  2002  2003  2004  2005  2006  2007  2008  2009  2010  2011  2012  2013  2014  2015  2016  2017  2018  2019  2020  2021

                  Türkiye’de  nüfus  artışı  ve  ekonomik  büyümeye  bağlı  olarak  enerji  sektörü  talebinde  de  artış               Şekil 6 - Elektrik üretiminden kaynaklanan emisyonlar ve gelişimi [1]
                  görülmektedir. 2021 yılı Enerji Denge Tablosu verilerine göre toplam enerji arzı 159,432 milyon tep (ton
                  eşdeğer petrol) olmuştur. Aynı yıl içinde elektrik ve ısı üretimi de 334.723 GWh olarak gerçekleşmiştir   2022  yılı  sonu  itibarı  ile  Türkiye,  56.393  MW  seviyesindeki  kurulu  güç  ile  yenilenebilir  de  önemli
                  [2].                                                                                                  enerji kaynaklarından biri haline gelmiştir [4] Son yıllarda görülen bu hızlı büyüme oranı, Türkiye’de
 ENERJİ           Türkiye’nin elektrik kurulu gücü 2023 yılı Kasım ayı sonu itibarıyla 106.071 MW olarak gerçekleşmiştir.   yenilenebilir enerji kaynaklarının bolluğu, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik uygulanan politika
                      160.00
                      140.00
 42               Yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam kurulu güç içerisindeki payı yaklaşık olarak %53’e ulaşmıştır.   43  ve teşvikler ile özel sektörün yatırımlarını fosil kaynaklardan yenilenebilir enerjiye kaydırması olarak
                    Emisyonlar (Mton CO2-eş)
                      120.00
                  2013  yılında  mülga  “Elektrik  Piyasasında  Lisanssız  Elektrik  Üretimine  İlişkin  Yönetmelik’in   özetlenebilir.
                  yürürlüğe  girmesi  ile  özellikle  güneş  enerjisine  dayalı  dağıtık  elektrik  üretimi  kapasitesinde  ciddi
                      100.00
                  bir artış gündeme gelmiştir. Kurulu gücün en büyük kısmını 31.596 MW ile hidroelektrik santraller     Elektrik  üretimi,  Türkiye’nin  önemli  emisyon  kaynaklarından  birisi  olup  yıllar  içerisinde  artış
                      80.00
                                                                                                  Elektrik Üretimi
                  oluşturmaktadır.  İkinci  en  yüksek  kurulu  güç  25.352  MW  ile  doğalgaz  çevrim  santrallerine  aittir.   göstermektedir. Türkiye’de elektrik üretimi artarken sera gazı emisyonlarındaki değişim, kullanılan
                      60.00
                  Rüzgar kurulu gücü 11.643 MW ile üçüncü sırada yer almakta olup yerli kömür santralleri 11.440 MW,    birincil enerji kaynaklarına göre farklılaşabilmektedir (Şekil 7).
                                                                                                  Kombine Isı ve
                                                                                                  Elektrik Üretimi
                  ithal kömür santralleri kurulu gücü ise 10.374 MW seviyesindedir. Güneş enerjisi kapasitesi önemli     Tablo 5 - Elektrik ve Isı Üretiminin Toplam Sera gazı Emisyonları (milyon ton CO2-eşd) [1]
                      40.00
                  bir atılım yaparak 11.268 MW’a yükselmiştir. [3] Son yirmi yılda yenilenebilir enerji kaynaklarından
                      20.00
 2.1.1 Mevcut Durum  elektrik üretimi hem pay hem de kaynak çeşitliliği olarak, takip edilen strateji, politikalar ve hayata      1990 1995 2000  2005 2010 2011  2012  2013 2014 2015  2016 2017 2018  2019 2020 2021
                      0.00
                  geçirilen destek mekanizmaları ile beraber artış göstermiştir. 2022 yılı sonu itibarıyla ithal kömür ve   Emisyonlar 32,9  46,0  73,4  85,4  108,9 120,0 120,9  116,1  127,0 128,0 135,6 146,2 150,0 139,1 131,7  149,4
                                                                 2008
                                                               2007
                                                                     2010
                                                                   2009
                                                             2006
                                                     2002
                                                   2001
                                                 2000
                                                           2005
                                                         2004
                                                       2003
                                                                                     2018
                                                                                   2017
                                                                                       2019
                                                                                           2021
                                                                                         2020
                                                                                 2016
                                                                         2012
                                                                       2011
                                                                           2013
                                                                               2015
                                                                             2014
                                   1993
                                     1994
                                 1992
                             1990
                               1991
                                           1997
                                             1998
                                               1999
                                       1995
                                         1996
                  yerli kömüre dayalı elektrik üretiminin toplam elektrik üretimi içerisinde yaklaşık %35’lik paya sahip
 Türkiye’de  nüfus  artışı  ve  ekonomik  büyümeye  bağlı  olarak  enerji  sektörü  talebinde  de  artış   olduğu görülmektedir. Diğer taraftan doğalgaza dayalı elektrik üretim payı 2008’li yıllardan itibaren   2021 yılında elektrik ve ısı üretimi emisyonları 149,395 Mt CO2-eşd sahip olup yalnızca elektrik sek-
                                  Şekil 6 - Elektrik üretiminden kaynaklanan emisyonlar ve gelişimi [1]
 görülmektedir. 2021 yılı Enerji Denge Tablosu verilerine göre toplam enerji arzı 159,432 milyon tep (ton   %50 seviyelerinden 2022 yılı sonu itibarıyla %23’e kadar gerilemiştir.    töründen kaynaklanan emisyon 140,720 Mt CO2-eşd’dir (Tablo 5). Elektrik üretimi kaynaklı emisyonlar
 eşdeğer petrol) olmuştur. Aynı yıl içinde elektrik ve ısı üretimi de 334.723 GWh olarak gerçekleşmiştir   2022  yılı  sonu  itibarı  ile  Türkiye,  56.393  MW  seviyesindeki  kurulu  güç  ile  yenilenebilir  de  önemli   toplam emisyonlar içerisinde %24,8’lik bir paya sahiptir [1].
 [2].
                  enerji kaynaklarından biri haline gelmiştir [4] Son yıllarda görülen bu hızlı büyüme oranı, Türkiye’de
                  yenilenebilir enerji kaynaklarının bolluğu, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik uygulanan politika
 Türkiye’nin elektrik kurulu gücü 2023 yılı Kasım ayı sonu itibarıyla 106.071 MW olarak gerçekleşmiştir.
 Yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam kurulu güç içerisindeki payı yaklaşık olarak %53’e ulaşmıştır.   ve teşvikler ile özel sektörün yatırımlarını fosil kaynaklardan yenilenebilir enerjiye kaydırması olarak
 2013  yılında  mülga  “Elektrik  Piyasasında  Lisanssız  Elektrik  Üretimine  İlişkin  Yönetmelik’in   özetlenebilir.
 yürürlüğe  girmesi  ile  özellikle  güneş  enerjisine  dayalı  dağıtık  elektrik  üretimi  kapasitesinde  ciddi
 bir artış gündeme gelmiştir. Kurulu gücün en büyük kısmını 31.596 MW ile hidroelektrik santraller   Elektrik  üretimi,  Türkiye’nin  önemli  emisyon  kaynaklarından  birisi  olup  yıllar  içerisinde  artış
 oluşturmaktadır.  İkinci  en  yüksek  kurulu  güç  25.352  MW  ile  doğalgaz  çevrim  santrallerine  aittir.   göstermektedir. Türkiye’de elektrik üretimi artarken sera gazı emisyonlarındaki değişim, kullanılan
                  birincil enerji kaynaklarına göre farklılaşabilmektedir (Şekil 7).
 Rüzgar kurulu gücü 11.643 MW ile üçüncü sırada yer almakta olup yerli kömür santralleri 11.440 MW,
 ithal kömür santralleri kurulu gücü ise 10.374 MW seviyesindedir. Güneş enerjisi kapasitesi önemli   Tablo 5 - Elektrik ve Isı Üretiminin Toplam Sera gazı Emisyonları (milyon ton CO2-eşd) [1]
 bir atılım yaparak 11.268 MW’a yükselmiştir. [3] Son yirmi yılda yenilenebilir enerji kaynaklarından
 elektrik üretimi hem pay hem de kaynak çeşitliliği olarak, takip edilen strateji, politikalar ve hayata   1990 1995 2000  2005 2010 2011  2012  2013 2014 2015  2016 2017 2018  2019 2020 2021
 geçirilen destek mekanizmaları ile beraber artış göstermiştir. 2022 yılı sonu itibarıyla ithal kömür ve   Emisyonlar 32,9  46,0  73,4  85,4  108,9 120,0 120,9  116,1  127,0 128,0 135,6 146,2 150,0 139,1 131,7  149,4
 yerli kömüre dayalı elektrik üretiminin toplam elektrik üretimi içerisinde yaklaşık %35’lik paya sahip
 olduğu görülmektedir. Diğer taraftan doğalgaza dayalı elektrik üretim payı 2008’li yıllardan itibaren
 %50 seviyelerinden 2022 yılı sonu itibarıyla %23’e kadar gerilemiştir.    2021 yılında elektrik ve ısı üretimi emisyonları 149,395 Mt CO2-eşd sahip olup yalnızca elektrik sek-
                  töründen kaynaklanan emisyon 140,720 Mt CO2-eşd’dir (Tablo 5). Elektrik üretimi kaynaklı emisyonlar
                  toplam emisyonlar içerisinde %24,8’lik bir paya sahiptir [1].
                                                                                              www.time-medya.com  61
   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65   66