Page 193 - Enerji ve Tabii Kaynaklar

2003 yılında devreye giren elektrik üretim kapasitesinin
yaklaşık olarak yarısı doğal gaz kaynaklı iken son Serbest tüketici limiti 5.000
yıllarda bu kapasitenin üçte biri doğal gaz kaynaklı, kWh’den 4.500 kWh’e indirilerek
geri kalanı ise rüzgâr, hidrolik ve kömür kaynaklı olarak teorik piyasa açıklık oranı
gerçekleşmektedir.
yüzde 85’e yükseltilmiştir.
2014 yılı Eylül sonu itibariyle özel sektöre ait toplam Üretim ve dağıtım tesislerinin
4.488 MW güç artışı olmuştur. 4.457 MW 163 adet özelleştirilmesine ilişkin işlemler
yeni ve ilave santral ile 30,9 MW 77 adet lisanssız 4046 sayılı Kanun kapsamında
santral devreye girmiştir. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
tarafından yapılmaktadır.
Bunların 2.576,4 MW’ı termik, 1.119,6 MW’ı hidrolik,
724,3 MW’ı rüzgâr, 20,3 MW’ı güneş, 47,6 MW’ı
jeotermal kaynaklıdır.

Elektrik enerjisi sektöründeki yüksek oranlı talep 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu hukuki olarak
artışını karşılamada en önemli stratejilerinden biri Boru Hatları İle Petrol Taşıma A.Ş. Genel Müdürlüğü’nün
rekabete dayalı yatırım ortamının geliştirilmesidir. Bu (BOTAŞ) tekel konumunu ortadan kaldırmıştır. Kanunda
doğrultuda serbest tüketici limiti 5.000 kWh’den 4.500 öngörüldüğü üzere şehir içi dağıtım lisansları için EPDK
kWh’e indirilerek teorik piyasa açıklık oranı yüzde tarafından ihaleler düzenlenmektedir. Doğal gaz alım
85’e yükseltilmiştir. Üretim ve dağıtım tesislerinin anlaşmalarının özel sektöre devri ile ilgili olarak 4646
özelleştirilmesine ilişkin işlemler 4046 sayılı Kanun sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun Geçici ikinci
kapsamında Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) Maddesi çerçevesinde, 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan
tarafından yapılmaktadır. Kontrat Devri ihaleleri neticesinde BOTAŞ’ın 18 Şubat
1998 tarihli BOTAŞ ve Gazprom Export LLC arasında
2013 yılı itibariyle 21 elektrik dağıtım şirketlerinin Doğal Gaz Alım Satım Anlaşmasına ait 4 milyar m3/yıl
özelleştirilmesi tamamlanmış olup bu şirketlerin kamu miktarında devredilen doğal gaz, dört adet özel firma
kaynaklarını etkin ekonomik ve verimli kullanılmasını tarafından üÜlkemize ithal edilmeye başlanmıştır.
sağlamak, elektrik enerjisi arz güvenliği ve kalitesinin
iyileştirilmesi hedeflerinde tespitlerin yapılması amacıyla Mavi Akım Boru Hattı vasıtasıyla 15 Aralık 1997 tarihli
denetimler Bakanlığımızca yürütülmektedir. BOTAŞ ve Gazprom Export LLC arasında mevcut Doğal
Gaz Alım Satım Anlaşması kapsamında ithal edilen
doğal gazın 6 milyar m3/yıl’lık kısmının devri için 08
Genel Aydınlatma kapsamında yıllık yaklaşık 1 milyar
TL’nin üzerinde ödemeler Bakanlığımızca yapılmakta Eylül 2011 tarihinde açılan ihaleye satıcı onayının
olup bu alanda enerji verimliliği yönünde çalışmalarımız alınamaması nedeniyle geçerli teklif verilememiş ve
devam etmektedir. ihale iptal edilmiştir. Bu kapsamda yeni bir devir
ihalesine çıkılmasına ilişkin çalışmalar sürdürülmektedir.
Kamu uhdesindeki elektrik üretim tesislerinden yaklaşık
7.500 MW’lik hidroelektrik tesisleri dışında kalan diğer Bununla birlikte, 14 Şubat 1986 tarihli BOTAŞ ve
tüm elektrik üretim tesislerinin özelleştirilmesine yönelik Gazprom Export LLC firması arasında Doğal Gaz Alım
çalışmalar Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) ile Satım Anlaşması’nın 31 Aralık 2011 tarihinde sona eren
koordineli bir şekilde sürdürülmekte olup, özelleştirme süresinin uzatılmaması ile Batı Hattı’ndan yılda 6 milyar
işlemlerinin kömür yakıtlı santrallere öncelik verilerek m3 doğal gazın özel sektör tarafından ithal edilmesi
devam etmesi öngörülmektedir. Bu kapsamda, imkanı sağlanmıştır. Nitekim söz konusu miktar özel
ÖİB tarafından toplam 2.213 MW kurulu gücünde sektör tarafından 2013 yılından itibaren Ülkemize
Hamitabat Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. ile Seyitömer ithal edilmeye başlanmıştır. Böylelikle, özel şirketler
ve Kangal Termik santrallerinin özelleştirme ve devir tarafından Türkiye-Bulgaristan sınırında Malkoçlar Batı
işlemleri tamamlanmıştır. Toplam kurulu gücü 2.276 Hattı vasıtasıyla Rusya Federasyonu’ndan Ülkemize
MW olan Kemerköy, Yeniköy, Yatağan ve Çatalağzı ithal edilen doğal gaz miktarı toplam 10 milyar m3/
termik santrallerinin ihaleleri yapılmış olup özelleştirme yıl’a ulaşmıştır.
işlemleri devam etmektedir.
Diğer taraftan yapılan mevzuat değişikliği çerçevesinde
LNG ithalatı BOTAŞ ve diğer piyasa katılımcıları
Doğal gaz sektöründe rekabete dayalı serbest piyasanın
oluşumu, belirli bir geçiş dönemini gerektirmektedir. için serbest bırakılmış ve daha önce Kanun ile
Ülkemizde piyasa oluşumuna ilişkin gelişmeler yakından düzenlenmemiş olan ithalat (spot LNG) faaliyeti
takip edilmektedir. Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nda düzenleme altına alınmıştır. Ayrıca, alınacak tek bir
değişiklik taslağı 04 Ağustos 2014 tarihi itibarıyla ithalat (spot LNG) lisansı kapsamında birden fazla
TBMM’ye gönderilmiş olup, en kısa sürede yasalaşması ülkeden ithalat yapılabilmesinin önü açılmıştır.
öngörülmektedir.
Petrol piyasasının daha sağlıklı bir yapıya kavuşması
adına planlanan çalışmalar kapsamında 5015 sayılı
Petrol Piyasası Kanunu çalışmaları devam etmektedir.

193