Page 195 - Enerji ve Tabii Kaynaklar

Ar-Ge projeleri sonucunda geliştirilecek teknoloji
ve çözümlerin, özellikle yenilenebilir kaynaklardan
enerji üretimi alanında kullanımı ile bu konulardaki
dışa bağımlılığın azaltılması amacıyla Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Ülkemiz linyitlerinin daha etkin bir
ile TÜBİTAK arasında 13 Ağustos 2012 tarihinde şekilde değerlendirilmesi amacıyla
imzalanan protokol kapsamında, önümüzdeki 10 yıllık Ar-Ge çalışmaları sürdürülmektedir.
dönem içerisinde Ar-Ge projeleri gerçekleştirilecektir. Bu çerçevede farklı teknolojilere
sahip kömür gazlaştırma tesis
Enerji sektöründe; enerji politikalarına, arz güvenliğine,
yerli enerji teknolojileri ve endüstrisine hizmet edecek projeleri ve ilgili projelerin fizibilite
şekilde oluşturulacak bilimsel ve teknolojik bilgiyi etütleri, Ülkemiz kömürlerinin kuru
ürüne ve sisteme dönüştürmesi amacıyla teknoloji yöntemler ile zenginleştirilmesi ve
geliştirme ve yenilik odaklı araştırma, geliştirme, hümik asit elde edilmesi faaliyetleri
iyileştirme içeren proje çalışmalarının desteklenerek yürütülmektedir.
izlenmesi, sonuçlandırılması ve değerlendirilmesi
amacıyla Enerji Sektörü Araştırma-Geliştirme Projeleri
Destekleme Programı (ENAR) geliştirilmiştir. ENAR’a
dair 08 Haziran 2010 tarihinde çıkarılan yönetmeliğin
işler hale getirilmesi amacıyla yapılan değişiklikler 21
Şubat 2013 tarihinde ENAR Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılması Hakkında Yönetmelik yayımlanmış olup proje
başvuruları alınmıştır. Stratejik bir önemi bulunan bor madeni kapsamında,
sahip olduğumuz bor rezervlerinin etkin bir şekilde
Günümüzde biyolojiden sağlığa, malzeme biliminden değerlendirilmesi ve pazarlanması için bor madeninin
metalürjiye, temel parçacıklardan evrene kadar bilimsel konsantre bor olarak değil, bor kimyasalları ve eşdeğeri
çalışmaların odağında bulunan hızlandırıcı teknolojileri ürün olarak ihraç edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle
kapsamında yürütülen çalışmalar sayesinde Proton bor ve eşdeğeri ürünlerin geliştirilmesi kapsamında;
Hızlandırıcısı Tesisi (PHT) 30 Mayıs 2012 tarihinde kalsine tinkal, bor oksit, zirai bor, çinko borat,
devreye alınmıştır. PHT ile birlikte Ülkemizde ilk defa susuz boraks gibi ürünler geliştirilmiş ve üretimine
radyoizotop ve radyofarmasotik üretimi, kalite kontrolü başlanmıştır. Bunların yanı sıra, Ar-Ge kapsamında
ile Ar-Ge faaliyetleri için tasarlanmış bütünleşik özellikte patente konu olabilecek, önemli sonuçlar elde edilen
bir hızlandırıcı teknolojisi altyapısına kavuşulmuştur. çalışmalar da yapılmakta olup cam sanayinde iki
ayrı ürün olarak kullanılan sodyum borat ve sodyum
Termik santrallerimizden yayılan baca gazlarının karbonat yerine bor içerikli sodyum karbonatın tek bir
çevreye olan etkisini en alt seviyeye indirmek amacıyla ürün olarak üretimi için süreç geliştirilmiştir.
da Ar-Ge çalışmaları sürdürülmektedir. Bu kapsamda
baca gazlarından çevreye yayılan SOx, NOx gibi zararlı Ayrıca borun ileri teknoloji uygulamalarının
gazlarının bertarafında; elektron hızlandırıcısının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla yürütülen
kullanılmasına yönelik bir pilot tesis kurulma çalışmaları Ar-Ge çalışmaları kapsamında, borlu çimento klinker
tamamlanarak ilk etap deneyler yapılmıştır. Kurulan hammaddesine kolemanit ilavesi ile üretilen borlu aktif
pilot tesis ile SOx yüzde 99 ve NOx yüzde 80 oranında belit çimentosu geliştirilmiş, patent belgesi alınmış ve
azaltılmıştır. Baca gazı ışınlama konusunda ilk kez bu pilot TSE standardı oluşturulmuş olup ticari üretim veya kamu
ünitede denenen yeni teknolojiyle elde edilen verimin yatırımlarında kullanılmasına yönelik çalışmalarımız
çok önemli bir kazanım olduğu değerlendirilmektedir. devam etmektedir. Bakanlığımız ile TÜBİTAK işbirliği
içinde 100 W ve 1 KW gücünde iki adet doğrudan
Ülkemiz linyitlerinin daha etkin bir şekilde sodyum bor hidrürlü yakıt pili (DSBH-YP) prototip
değerlendirilmesi amacıyla Ar-Ge çalışmaları üretimi ile, araç uygulamasında kullanılmak üzere 3 KW
sürdürülmektedir. Bu çerçevede farklı teknolojilere gücünde PEM tipi yakıt pili üretimi gerçekleştirilmiştir.
sahip kömür gazlaştırma tesis projeleri ve ilgili projelerin BOREN tarafından desteklenen projeler kapsamında;
fizibilite etütleri, Ülkemiz kömürlerinin kuru yöntemler bor kaplama, bor katkılı malzeme, borun hijyen,
ile zenginleştirilmesi ve hümik asit elde edilmesi sağlık, tarım, enerji vb. uygulamalarına yönelik Ar-Ge
faaliyetleri yürütülmektedir. çalışmaları yürütülmektedir.

195