Page 87 - Enerji ve Tabii Kaynaklar

Gürcistan’da son 4 yıldır çok sayıda projede görev aldık.
Gerek planlama, gerekse projelendirme ve saha kontrollük
hizmetlerinde Türk ve yabancı yatırımcıların yanı sıra,
resmi kuruluşların da takdirini kazandık.
Hidroelektriğe yatırım yapmak
Geçtiğimiz yıl itibarıyla Kazakistan’da da projelerimiz gün geçtikçe zorlaşıyor
oldu. Kuzey Irak’ta başlayan faaliyetlerimize, bölgedeki Artan bürokratik formalitelerle birlikte yatırım
istikrarsızlık sebebiyle şimdilik ara verdik. Hindistan’da bir maliyetleri de yükseliyor. Yatırımların yeniden ivme
projemiz başlamak üzere. Yakın zamanda Afrika’da, Fildişi kazanabilmesi için, bu fiili durumun hükümet yetkilileri
Sahili’nde bir projemiz başladı. tarafından değerlendirilmesi gerekir. Sanılanın aksine,
çoğu yönden halen en temiz enerji kaynaklarından birisi
olan HES’lerin teşvik edilmesi, akıp giden sularımızın
enerji potansiyelinin değerlendirilmesi gerekir.

Avrupa veya Amerika’ya baktığımızda tüm suların
değerlendirilmiş olduğunu görüyoruz. Bizim halen
ciddi hidroelektrik enerji potansiyelimiz var.

Basit bir karşılaştırma yapacak olursak, yüzde 85 gibi
çok büyük bölümü ithal malzeme olan solar, rüzgar
ya da termik santraller yanında en az yüzde 60-65’lik
kısmı ülkemizdeki malzeme ve ekipman ile yapılabilen
HES’lere yatırılan para yurdumuzda kalıp, katma değer
sağlıyor. Sadece ilk yatırım maliyetine bakmayıp,
konunun bu yönüyle de ele alınması gerekir.

HES’lerin ilk yatırım maliyetinin
biraz yüksek ve inşaat süresinin uzun
olduğu doğrudur.

M. Denizhan Bütün, Aldonat Köksal, Hakan Okuyucu
(soldan sağa Hidro Dizayn Yönetim Kurulu Üyeleri)
Ama, işletme maliyetleri de diğerlerine göre çok
Paravani HES Projesi’nde düşüktür. HES’lerin çok hızlı devreye girebilme ve
Anadolu Grubu bizi seçti çıkabilme kabiliyeti de, iletim ve dağıtım şebekeleri için
ayrı bir önem taşıyor.
Müşavirlik firmalarının kendi başlarına yurt dışına açılmaları
çok zor. Avrupa ülkelerinde olduğu gibi Türk sermayesi
ve Türk finans acentaları, devlet kuruluşları yok. Dünyada 2023 hedefleri için daha fazla
müşavirlik ve mühendislik firmaları, arkalarında sağlam gayret gerekiyor
bir finansman desteğiyle başka ülkelere girer. Devletler, 2023 hedeflerine ulaşmak için çok daha fazla gayret
kendi müşavirlik ve mühendislik firmalarının dışarıda iş gösterilmesi gerekiyor. Zira, mevcut tempo ile o
yapmasını temin eder. Türkiye’de böyle bir sistem henüz hedeflere ulaşmak zor görünüyor.
oturmadığı için, yurtdışına ancak Türk yatırımcı ya da
yüklenici firmalarla gidebiliyoruz. Gürcistan’a gidişimiz Bir nükleer santral yatırımı yaklaşık 10 yıl sürüyor.
de böyle oldu; Paravani Regülatörü ve HES projesi için 2023 hedeflerini tutturabilmek için Nükleer Santral
Anadolu Grubu bizi seçti. projelerine hız vermek ve ilerlemesini sağlamak
gerekiyor.
Türkiye’de eğer teknolojide ve üretimde Türkiye’de özel sektör yatırımlarından sonra arzda artış
ilerleme kaydedeceksek mühendisliğin oldu; artmaya da devam ediyor. Hatta talebin üzerinde
kıymetini bilmemiz lazım. gerçekleşmeye başladığını görüyoruz, o açıdan iyi
durumdayız ama, bunun durmaması lazım. Çünkü,
enerji tüketimi bir gelişme göstergesidir. Türkiye’de
geçen yıl kişi başına tüketilen elektrik miktarı, bir önceki
Türkiye’deki enerji yatırımları, geçtiğimiz yıla kadar yıla göre yüzde 1,3 artarak, 3 bin 246 kilovatsaat oldu.
özellikle HES projelerinde yoğunlaşmıştı. 2014 ‘den Bu değer, Avrupa’nın gelişmiş ülkelerinde yaklaşık
itibaren azalma başladı. Karlılığı yüksek olan projelerin 7 bin-7 bin 5 yüz kilovatsaat olduğuna göre, bizim
büyük kısmı zaten faaliyete geçti, düşük olanlar ise Avrupa’yı yakayalabilmek için enerji arzını 2 kat daha
beklemedeler. Onların da yatırıma başlaması için fazla artırmamız gerekiyor.
ekonomik şartların uygun hale gelmesi gerekiyor; 2014
yılı uygun değildi ve yatırımcılar beklemeyi tercih ettiler.

87