Page 15 - SAVUNMA & HAVACILIK SANAYi
P. 15
sanayiinin geliştirilmesi için sarf
edilen çabalar yavaşlamıştır.
TSK’nın yurt içi siparişlerinin
azalmasına bağlı olarak askeri
fabrikalar verimliliklerini
yitirerek milli bütçe üzerinde
yük oluşturmuştur. Tüm bu
sebeplerle askeri fabrikalar,
1950 yılında kamu iktisadi
devlet teşekkülü şeklinde
kurulan Makine ve Kimya
Endüstrisi Kurumu (MKEK) Genel
Müdürlüğü bünyesine alınmıştır.
Örneğin, THK-5A hafif nakliye
uçağı üretimi gerçekleştirerek,
söz konusu uçağın ambülans
versiyonunu Danimarka’ya
ihraç eden Türk Hava Kurumu
(THK) uçak fabrikası MKEK’ye
devredilmiş, ancak söz konusu
fabrika 1968 yılında tekstil
fabrikasına dönüştürülmüştür.
ABD tarafından sağlanan
askeri yardımların savunma
sanayiinin gelişimi ve ekonomi
üzerinde yaratmış olduğu bu
olumsuzlukların yanı sıra Truman
Doktrini kapsamında ABD ile
imzalanan anlaşmada yer alan askeri yardım kapsamında sağlanan malzemelerin amaçlarının dışında
kullanılamayacağı yönündeki hüküm 17 yıl sonra Kıbrıs bunalımında Türkiye karşısına büyük bir engel
olarak çıkmıştır.
TSK’nın ihtiyaç duyduğu silah, araç ve gereçlerin geliştirilmesi çabaları, Milli Savunma Bakanlığı (MSB)
bünyesinde 1954 yılında kurulan Ar-Ge Daire Başkanlığı ile birlikte gündemde tutulmuş, İkinci Beş Yıllık
Kalkınma Planı (1968-1972) nda Diğer harcamalar içinde Milli savunma harcamaların hızla artan bir
nitelik gösterdiğine vurgu yapılmış ve milli savunma altyapı yatırımları ilk kez gündeme getirilmiş, 1970
yılında MSB Teknik Hizmetler Dairesi Başkanlığı’nın kurulması ile de savunma sanayisinin geliştirilmesi
çabaları yeniden hız kazanmıştır. Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1973-1977) nda milli savunma
hizmetlerinin gerektirdiği araç ve gereçlerin yeterli ölçülerde sağlanması ile millî sanayileşme çabaları
arasında sistemli bir bağlantı kurulacağı belirtilerek, milli savunma alanında sanayileşmenin önemi ilk
kez vurgulanmıştır.
1974-1985
1974 Kıbrıs bunalımı sırasında, müttefik ülkelerden alınan savunma teçhizatının Türkiye’nin ulusal
çıkarları doğrultusunda kullanılması ihtiyacı doğmuş; ancak başta ABD olmak üzere, bazı müttefik
ülkelerce çıkarılan engeller sebebiyle savunma ihtiyaçlarının karşılanmasında diğer ülkelere mutlak
bağımlı hale gelinmesinin sakıncaları kuşkuya yer bırakmayacak şekilde gözler önüne serilmiştir. Bu
durum, Türkiye’de modern bir savunma sanayii altyapısının oluşturulmasına yönelik politikaların temelini
teşkil etmiştir. Federal Almanya’dan alınan lisanslar ile MKEK’de gerçekleştirilen G-3 ve MG-3 tüfek
üretimi izlenen bu politikanın somut örnekleridir.
Kıbrıs Barış Harekâtı sonrasında uygulanan ambargoya gösterilen ulusal tepki sonucu Kara, Hava
ve Deniz Kuvvetleri Güçlendirme Vakıfları kurulmuştur. Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Güçlendirme
Vakıfları tarafından yürütülen çalışmalar ile bazı temel sahalarda; ASELSAN, HAVELSAN, ASPİLSAN
gibi devlet sermayesine dayalı yatırımlar gerçekleştirilmiştir. 1974-1983 arası süreçte kurulan şirketler
arasında HEMA Dişli Sanayii ve Ticaret A.Ş., Asil Çelik Sanayi ve Ticaret A.Ş., Barış Elektrik Endüstrisi
A.Ş., İşbir Elektrik Sanayi A.Ş., ASMAŞ ve Yüksek Teknoloji A.Ş de yer almaktadır.
www.time-medya.com 15