Page 20 - Gıda, Tarım & Haynacılık

dört ayında bir önceki yılın aynı dönemine rakamının biraz altında kalıyoruz (Dünya
göre yüzde 10 artış olduğu görülüyor. ortalama tüketim rakamı içinde önemli bir yer
Sektörümüzdeki kayıt dışılık ülkemiz tutan domuz etinin ülkemizde hemen hemen
açısından önemli bir sorundur; halk sağlığı hiç tüketilmediğini de dikkate almalıyız).
açısından yarattığı riskler, tüketicinin
aldatılması ve ekonomik kayba uğraması riski Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız
yanında, kurallı çalışan işletmeler aleyhine 2013 yılının Nisan ayından itibaren ithalat
yarattığı haksız rekabet ortamı ve devletin aşamasında alınan vergiyi yükselterek ve
uğradığı gelir kaybını dikkate aldığımızda Kontrol Belgesi vermeyerek besilik & kesimlik
kayıt & kontrol dışı üretimle mücadelemizi canlı hayvan ithalatını ve karkas et ithalatını
aralıksız sürdürmek durumundayız. fiilen durdurdu.
770 milyon ton olan dünya çiğ süt üretim Kırmızı et maliyetlerimizin ve buna bağlı
miktarı içinde ülkemiz 8. sırada yer alıyor. oluşan piyasa fiyatlarının dünya fiyatlarına
Kişi başına yıllık çiğ süt üretim rakamımız göre yüksek ve rekabetten uzak olması
230 Kg civarında olup içme sütü tüketim nedeniyle kırmızı et ve ürünleri ihracatımız
alışkanlığımızın olmaması nedeniyle sütü maalesef çok düşüktür. Diğer sektörlerde
daha ziyade yoğurt, peynir ve ayran olarak (un, makarna, süt,yağ, şekerleme vb.) ihracatı
tükettiğimizi söyleyebiliriz. Ulusal Süt Konseyi desteklemek için DİR (Dahilde İşleme Rejimi)
verilerine göre 2013 yılı itibariyle ülkemizde kapsamında, dünya fiyatları ile hammadde
kişi başı içme sütü tüketiminin 37,3 kg, peynir ithalatı yapılarak ihracatın desteklenmesi
tüketiminin 16,5 kg, yoğurt tüketiminin 30,6 modeli, kırmızı et sektörü için de mümkün
kg, tereyağı tüketiminin ise 1,42 kg olduğu kılınmalıdır.
tahmin edilmektedir.
BEKLENTİLER & ÖNGÖRÜLER
KIRMIZI ET SEKTÖRÜ 2014 yılı ilk 5 ayı içinde arz eksikliği ve artan
Toplam kırmızı et üretimi, (TÜİK rakamlarına maliyetler sonucu kırmızı et fiyatlarında %15
göre) 2013 yılında 996 155 ton olarak civarında artış yaşanmıştır (yıllık bazda %25
gerçekleşti. 2014 yılının 1. çeyreğinde üretilen civarında). Bunun yanında iklim koşullarında
toplam kırmızı et miktarı, 2013 yılının 1. yaşanan olumsuzluklar nedeniyle artma
çeyreğine göre %11,3 oranında azalarak 184 975 eğiliminde olan yem ve yem hammadde
ton oldu. fiyatları, besilik genç dana fiyatlarında
Ülkemizde dünya ortalamalarının altında gözlenen artış maliyet açısından; Ramazan
olan kişi başına kırmızı et tüketimi; arz ayı, turizm sezonu ve sonrasında Kurban
eksikliği ve yüksek maliyetler sonucu oluşan Bayramı nedeniyle yaşanan ve yaşanacak
yüksek fiyatlar nedeniyle, halkımızın kırmızı olan talep artışı kırmızı et fiyatları üzerinde
et yerine ikame ürün olan (ve aynı zamanda baskı yaratıyor. Gıdada enflasyonu artış
görece daha ucuz olan) beyaz et tüketimine yönünde etkileyen bu durumun giderilmesi,
yönelmesine sebep olduğundan arzu edildiği arz (ve fiyat) istikrarın korunması ile mümkün
kadar artırılamıyor. olabilecektir.
Türkiye’de kişi başı yıllık et tüketimi; 10-12 kg Süt sektöründe de yağış miktar ve rejiminde
kırmızı et ve 19-20 kg kanatlı eti ve yaklaşık yaşanan olumsuzlukların etkisi ile yem
6 kg balık olarak veriliyor. Toplam 36 kg/yıl maliyetleri artmış, süt arzının doğal olarak
civarında olduğu tahmin edilen kişi başına yüksek olduğu Mayıs-Haziran aylarında
et tüketimi ile 38-40 Kg/kişi-yıl civarında dahi süt arz fazlasının oluşmaması, yine
olduğu tahmin edilen dünya ortalama aynı dönemde çiğ süt fiyatının yükselmesi
sonucunu doğurmuştur. Bunun sonucu
olarak çiğ süt taban fiyatına 1 Temmuz 2014
tarihinden geçerli olmak üzere zam yapılmış
ve fiyatın 1.15 TL/litre olması öngörülmüştür.
Süt sektörünün en önemli girdisi olan çiğ
sütteki fiyat artışı (temmuz 2014/temmuz 2013
dönemi baz alındığında)% 25 civarında olup bu
artışın süt ürünleri maliyetlerine etkisi,bunun
da raf fiyatlarına belli bir oranda yansıyacağı
kolaylıkla tahmin edilebilir.
Sağlıklı, fiziksel ve zihinsel olarak iyi gelişmiş
bir genç nesil için ülkemizde daha fazla sütün
üretilebilmesi ve süt tüketiminin arttırılması
yanında süt ürünleri ihracatımızın da
arttırılması çok önemlidir. 2010 yılında 169

20 GIDA, TARIM & HAYVANCILIK