Page 29 - 100. Yıl Sürdürülebilir Gıda 2023

Uygulanacak tarım politikasının temel felsefesi ise Hayvancılıkta ıslah çalışmalarını başlatmak
Mustafa Kemal Atatürk’ün “Ülkenin gerçek sahibi ve için, Macaristan’dan Ankara’daki Gazi Çiftliği’ne
efendisi, hakiki müstahsil(üretici) olan köylüdür” 1925 yılında Simental ırkı sığır getiriliyor. Islah
sözüne dayanır. çalışmaları başlatılıyor. Ancak daha sonraki
yıllarda bu çalışmalar durduruluyor. Atatürk’ün
İzmir İktisat Kongresi’ndeki yol haritası 1925’te büyük bir vizyoner olarak başlattığı ıslah
Kongre’de “Çiftçi Grubu” 96 maddelik bir metin çalışmaları devam ettirilmediği için, Türkiye, bugün
sunar. Bu isteklerin bir çoğu da köylünün üretim milyarlarca dolar döviz ödeyerek hayvan ithal
yapmasını engelleyen, yabancılara mahkum ediyor. Hayvancılığın her alanında dışa bağımlı bir
kılan uygulamaların kaldırılmasına yöneliktir. ülke oldu.
Çiftçi Grubu’nun talepleri arasında Aşar
vergisinin kaldırılması, tütün ekimi ve ticaretinin Pamuk ve tekstil sanayi
serbest bırakılması, tütünde Reji İdaresi’nin Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türkiye, yaklaşık 100 bin
kaldırılması, tarımsal kredilerin düzenlenmesi, hektar alanda 40 bin tona yakın pamuk üretiyordu.
hayvan hastalıklarıyla mücadele, tarım alet ve Pamuktaki üretime paralel olarak ülkenin ilk sanayi
makinalarının standartlaştırılması, yüksek öğretim nüveleri basma, dokuma ve bez üretim tesisleri
görenlerin bir süre köylere gönderilmesi gibi çok olarak kuruldu.
temel istekler var. Bunların önemli bir bölümü kısa
zamanda gerçekleştirilir. Adını, Mustafa Kemal Atatürk’ün verdiği,
“Sümerbank”, 3 Haziran 1933’te kuruldu. Atatürk’ün
• Daha önce, Dışişleri, Ticaret, Maliye, İktisat ölümünden 13 ay önce 9 Ekim 1937 yılında açılışını
bakanlıkları bünyesinde olan tarım, ilk kez ayrı yaptığı Nazilli Basma Fabrikası, cumhuriyetin ilk
ve bağımsız bir bakanlık olarak 1924’te kuruldu. sanayi tesislerindendi. Devlet tarafından kurulan
• Ürünün onda birinin devlete verilmesini ilk basma fabrikasıydı. Sonra yenileri açıldı.
öngören “Aşar vergisi” 1925’te kaldırıldı. Sümerbank, çiftçinin pamuğunu basmaya, beze
• Aynı yıl, tütünde yabancı egemenliğinin dönüştüren, katma değer kazandıran pamuklu
kurumsal yapısını oluşturan Reji İdaresi sektöründe 20 tesise ulaştı. Gittiği yerde sosyal
kaldırıldı. yaşamı değiştiren, dönüştüren bir yapılanmaydı.
• İlk tohum ıslah istasyonları kuruldu. Bir çok yararlı kuruluş gibi Sümerbank’ta 1987
• Tefecilere karşı, Ziraat Bankası A.Ş. şeklinde yılında özelleştirme kapsamına alındıktan sonra
yapılandırılarak etkinleştirildi. Çiftçiye kredi, adeta yağmalandı.
destek sağlayan bir yapıya kavuşturuldu.
Buğday alımı ile görevlendirildi. 1923 yılında 3.7 milyon dolarlık pamuk ihracatı
• Şekerpancarı üretimi yaygınlaştırılarak 1926’da 1930’da 7.8 milyon dolara, 1950’de 69 milyon dolara
ilk şeker fabrikası olan Alpullu açıldı. kadar ulaştı. 1960’ta 46 milyon dolara gerilese de
• Hayvancılıkta ıslah çalışmalarının yapılması 1970’te 300 milyon dolara ve 1980’de ise 350 milyon
için 1926’da Hayvan Islah Kanunu çıkarıldı. dolara yaklaştı. Bugün Türkiye yılda yaklaşık 1
• İlk tarım sayımı 1927’de yapıldı. milyon ton pamuk ithal ediyor.
• Tarımda kooperatifçiliğe büyük önem verilerek
1929’da Tarım Kredi Kooperatifleri ve 1935’te Pancar üretimi ve şeker sanayi
Tarım Satış Kooperatifleri Yasası kabul edildi. Şeker ihtiyacının karşılanması için pancar
• Buğday üretimini ve üreticisini desteklemek ve üretiminin artırılması ve şeker sanayinin kurulması
korumak için 1938’de Toprak Mahsulleri Ofisi temel hedeflerdendi.
kuruldu. Ertesi yıl buğday ithalatı durduruldu.
Cumhuriyetin ilk yıllarında 1926’da Alpullu ve Uşak,
Atatürk’ün öncülüğü 1933 yılında ise Eskişehir, bir yıl sonra 1934 yılında
Atatürk, bütün bu çalışmalarda yeri gelir traktörün Turhal Şeker Fabrikası kurulur. Bu fabrikalar daha
üzerindedir, yeri gelir kooperatifin kurucu ortağıdır. sonra 1935’te Kamu İktisadi Teşekkülü(KİT) olarak
Atatürk Orman Çiftliği’ndeki çalışmaları ile örnek faaliyetlerine devam eder.
bir çiftçi olarak yol göstericidir. Kooperatifçiliğe
çok önem veren Atatürk, Mersin Silifke’de 36 çiftçi
ile Tekir Tarım Kredi Kooperatifi’nin kurucusu ve 1
numaralı ortağıdır.

www.time-medya.com 29