Page 49 - Surdurulebilir Ekonomi & Made in Turkiye
P. 49
TARİŞ
1910'ların ilk yarısında başlayan İncir,
Üzüm, Pamuk ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış
Kooperatifleri Birlikleri'nin, (kısa adıyla Tariş)
oluşumu, incir üreticilerinin, tekelleşmiş
tefecilere karşı örgütlenmeleriyle şekillenmeye
başladı.
MKE
Egeli incir üreticileri 29 Ocak 1912’de Türkiye’de savunma sanayiinin kökleri
Germencik’te, 4 Şubat 1912’de de Aydın’da Cumhuriyet öncesine uzanırken, Kurtuluş
gerçekleştirdikleri kongreler sonucunda Savaşı’nın ihtiyaçları doğrultusunda farklı
Ege bölgesini kapsayacak bir tarım satış ölçeklerde başlayan modern üretim zamanla
kooperatifinin temelini attılar. kurumsal bir yapıya kavuştu.
1913 yılı sonunda Nazmi Topçuoğlu, Kazım Osmanlı İmparatorluğu’ndaki İmalat-ı Harbiye
Nuri Çörüş, Ahmet Sarı ve kendilerine destek Müdüriyeti Umumiyesi İmparatorluğun işgali
verenlerle aldıkları kararı, 21 Ağustos 1915 ile İstanbul’dan kaçırılan bir kısım tezgâh,
tarihinde hayata geçirerek, Milli Aydın teçhizat, malzeme ve ustalarla 1921 yılından
Bankası'nın da desteğiyle "Kooperatif Aydın itibaren Türk Kurtuluş Savaşında ulusal
İncir Müstahsilleri Anonim Şirketi" adı altında bağımsızlık hareketinin içerisinde yer aldı.
hayata geçirdiler.
Kurum 1921 yılında Askeri Fabrikalar Umum
9 Ekim 1935 tarihinde çıkartılan 2834 sayılı yasa Müdürlüğü adı altında yeniden teşkilatlandırıldı.
ile “Tarım Satış Kooperatifleri” ve bunların 1921-1924’de Ankara’da Hafif Silah ve Top Tamir
Birliklerinin kurulmasının önü açılmış oldu. Atölyeleri, Fişek ve Marangoz Fabrikaları,
1928’de Kırıkkale’de Pirinç Fabrikası ile Elektrik
1949 yılında "İzmir, İncir, Üzüm, Pamuk ve Makinaları Fabrikası, 1929’da Kırıkkale’de
Zeytinyağı Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri" Mühimmat Fabrikası kuruldu.
adını alan birlik, 1987'de kuruluşunda destek
olan Türkiye İş Bankası ve Tarım Bankası'ndan Diğer fabrika kurulum çalışmaları devam
esinlenilerek, güncel adı olan Tariş, İncir, ederken 1950 tarihinde yasal bir düzenlemeyle
Üzüm, Pamuk, Zeytin ve Zeytinyağı Tarım Satış Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu kuruldu.
Kooperatifleri Birlikleri haline gelmesinin MKE 1950 yılından beri ilgili bakanlık olan Sanayi
ardından 2005 yılında Pamuk Birliği'nin yapmış ve Ticaret Bakanlığı bünyesinden çıkarılarak
olduğu unvan değişikliğiyle; son hali olarak 2000 yılında Millî Savunma Bakanlığının (MSB)
"Tariş İncir, Üzüm, Pamuk ve Yağlı Tohumlar ilgili kuruluşu haline getirildi.
Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri" unvanını
kazandı.
Tarih, bugün merkezi İzmir'de bulunan, 75
binden fazla üretici ortağı ve 73 üye kuruluşu
bulunan Ege bölgesinde oldukça bilinen bir
kooperatif olarak faaliyet gösteriyor.
www.time-medya.com 49
