Page 46 - Surdurulebilir Ekonomi & Made in Turkiye

KARDEMİR TMO

Türkiye’nin ilk ağır sanayi ve entegre demir
çelik fabrikası olan Kardemir’in temelleri Cumhuriyet tarihinin hububat piyasası aktörü
Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal olarak önemli görevler üstlenmiş kurumu
Atatürk’ün ulusal sanayileşme hamlelerinden Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 1938 yılında
birisi olarak dönemin Başbakanı İsmet İnönü kuruldu.
tarafından 3 Nisan 1937 tarihinde atıldı. Cumhuriyetin ilk yıllarında küresel ekonomik
buhranın etkisiyle tarım üretiminde korumacılık
İlk yüksek fırın 9 Eylül 1939’da ateşlendi. Ve duvarları yükselirken, yurt içinde hububat
bir gün sonra 10 Eylül 1939’da İlk Türk Demiri piyasasını dengede tutmak için 1932 tarihinde
üretildi. Ziraat Bankası görevlendirildi ve Türkiye’nin
çeşitli yerlerinde ‘Buğday Alım Şefliği’ adı
3 Nisan 1937 tarihinden 13 Mayıs 1955 tarihine altında alım merkezleri açıldı.
kadar Sümerbank'a bağlı Demir-Çelik
Fabrikaları Müessese Müdürlüğü adı altında Bununla birlikte bu görevi ifa edecek yeni
çalıştı. bir kurum zorunluluğu ortaya çıkmıştı.
Bu doğrultuda 1938 yılında TMO kuruldu.
Ülkenin endüstriyel atılımlarına öncülük Kurulduğunda 100 bin ton civarında olan depo
ederek çok sayıdaki büyük endüstriyel tesisin kapasitesi Cumhuriyet’in 100. Yılında 4 milyon
proje, imalat ve montajı Kademir tarafından ton seviyesine çıktı.
gerçekleştirildi. Bu nedenle Türkiye’de
"fabrikalar kuran fabrika" olarak tanındı, bu
ünvanla anıldı.

Karabük Demir Çelik Fabrikaları 1955 yılında
Sümerbank’tan ayrılıp “Türkiye Demir Çelik
İşletmeleri Genel Müdürlüğü” adıyla bağımsız
bir devlet teşekkülü haline getirildi.

21 Haziran 1955 tarihinde Etibank'ın bir
müessesesi olan Divriği Demir Madenlerini
de bünyesine alan ve Genel Müdürlük olarak
faaliyet gösteren Karabük Demir-Çelik
Fabrikaları bünyesinde deneyimli montaj ÇUKOBİRLİK
elemanları da yetiştirerek Türkiye'de ağır
Türkiye’nin en önemli tarımsal üretim
sanayiinin, Erdemir ve İsdemir'in kurulmasına
alanlarından biri olan Çukurova’da, stratejik
öncülük etti.
ürünlerden biri olan pamuk üretimi için
yola çıkmış Çukobirlik 1940 yılında kuruldu.
1995 yılında özelleştirilerek Karabük Demir-
Birlik Adana, Ceyhan ve Tarsus Tarım Satış
Çelik Sanayi ve Ticaret AŞ adını aldı.
Kooperatifleri’nin bir araya gelerek, 275
ortakla oluşturdukları bir kooperatifler birliği
Demiryolu rayı üretiminde Türkiye’nin tek milli
statüsündeydi. 16 Haziran 2000 tarihinde ise;
markası olan Kardemir’in hisseleri 1998 yılında
Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren
İMKB’de işlem görmeye başladı.
“4572 Sayılı yeni Tarım Satış Kooperatifi ve
Birlikleri” Kanunu ile özerk yapıya kavuştu.
BİST 30 endeksinde yer alan şirketin hisselerinin
Çukobirlik günümüzde 10 ili kapsayan bir
tamamı halka açık.
alanda 36 kooperatifi ile 36 bini aşan üretici
ortağına hizmet ediyor.

46 SÜRDÜRÜLEBİLİR EKONOMİ & MADE IN TÜRKİYE