Page 43 - Surdurulebilir Ekonomi & Made in Turkiye

TCMB

1927 yılında Maliye Bakanı Abdülhalik Renda’nın SÜMERBANK
merkez bankası kurulması hakkında sunduğu
kanun taslağı kabul edildi.
Sümerbank, 11 Temmuz 1933 yılında Birinci
Kalkınma Planı doğrultusunda bir kalkınma
Lozan Üniversitesinden Prof. Leon Morf'un
modeli olarak kuruldu.
katkılarıyla Merkez Bankası yasa tasarısı
hazırlandı. Tasarı; Türkiye Büyük Millet
Sanayi fabrikalarının inşaatı ve Türkiye’ye
Meclisince 11 Haziran 1930 tarihinde kabul
kredi verilmesi konusundaki anlaşmanın
edilerek, 1715 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez
hazırlanması için 12 Ağustos 1932’de Türkiye’ye
Bankası Kanunu adı ile 30 Haziran 1930
Sovyet uzmanlar geldi. Sovyet uzmanların
tarihinde Resmi Gazete'de yayımlandı.
önerileri tekstil, demir-çelik, kağıt, çimento,
cam ve kimya ürünleri üzerinde yoğunlaştı.
Merkez Bankası; farklı kurum ve kuruluşlar
tarafından yürütülen işlevlerin tek elde
Hammaddesi yurt içinde üretilen pamukları
toplanmasının ardından, 3 Ekim 1931 tarihinde
işlemek üzere Sovyetler Birliği ile işbirliği
faaliyetlerine başladı.
yapılarak Kayseri'de tekstil fabrikasına karar
verildi. Bu işbirliği çerçevesinde Sovyetler
Kuruluş Kanunu'na göre Merkez Bankasının
Birliği’nin Türkiye’ye yirmi yılda geri ödemeli
temel amacı, ülkenin ekonomik kalkınmasını
8 milyon dolarlık bir kredi açması için
desteklemek olarak tanımlandı. Bu amaçla
mutabakata varıldı. 11 Temmuz 1933 tarihinde
bankaya; Temel politika aracı olan reeskont
Atatürk tarafından Sümer Bank ismi verilen
oranlarını belirlemek, para piyasasını ve para
endüstriden sorumlu banka halini aldı.
dolaşımını düzenlemek, Hazine işlemlerini
yerine getirmek, Türk parasının istikrarına
Sümerbank, Türkiye'de ilk modern tekstil
yönelik önlemleri almak, banknot basımı tek
kuruluşu olarak büyük bir üne kavuştu.
elden yürütmek ve devletin haznedarlığını
Demir-çelik tesisleri, çimento fabrikaları,
üstlenmek görevleri verildi.
kâğıt ve selüloz tesisleri de Sümerbank
bünyesinde kuruldu ve bunların daha sonra
2002 yılında enflasyon hedeflemesi rejimi
kendi bünyesinden ayrılarak ayrı birer kuruluş
uygulamasına geçildi.
olmasını sağladı. Sümerbank 21 Aralık 1999'da
TMSF'ye devredildi. Ardından 9 Ağustos 2001
2005 yılından itibaren, politika kararları ile ilgili
tarihinde Oyak Grubuna satıldı. Oyakbank
öngörülebilirliğin artırılması amacıyla; bir yıllık
A.Ş.'ye 11 Ocak 2002 tarihinde tescil edildi.
Para Politikası Kurulu toplantı tarihleri, bir
Sümerbank’a ait fabrikaların sonuncusuna
takvim çerçevesinde önceden açıklandı. Tüm
da zarar ettiği gerekçesiyle 2002 yılında kilit
bu süreç sonunda, 2006 yılında açık enflasyon
vuruldu.
hedeflemesi rejimi uygulanmaya başlandı.
Uludağ İçecek
Tarihi 1912’ye uzanan Uludağ İçecek’in faaliyetleri 1931'de
kurulan Uludağ Maden Suları Türk Limited şirketi çatısı altında
toplandı. 1932’de Uludağ gazozunun formülü yaratıldı. Bu
tarihten itibaren maden suyu ve gazoz üretimi yapan Uludağ
İçecek 1980’li yıllarda yurt dışı pazarlara açılmaya başladı.
Üretim alanında yatırımlarına devam eden Uludağ İçecek 2007
yılında ilk ambalajlı limonatayı pazara sundu.

www.time-medya.com 43