Page 79 - Surdurulebilir Ekonomi & Made in Turkiye

Haziran 2024

Sürdürülebilirliğe ‘2053 Sürdürülebilir Mavi Ekonomi Eylem Planı’ ve ‘Sıfır Atık Yönetim Sistemi Uygulama Rehberi’nin

Türkiye’nin mavi ekonomiyi geliştirme yolculuğundaki ciddiyetini ortaya koyduğunu söyleyen
PwC Türkiye Ülke Kıdemli Ortağı Cenk UIu, devreye alınacak politikalar ve projeler ile Türkiye’nin
Mavi Ekonomi ile Açılan Yelken sürdürülebilir kalkınma yolunda sahip olduğu yüksek potansiyele ulaşabileceğini belirtiyor. 5
Sürdürülebilirliğe Mavi Ekonomi ile Açılan Yelken: Türkiye’nin Potansiyelini Açığa Çıkarmak

Mavi Ekonomi: Nasıl Tanımlıyoruz?
Türkiye’nin Potansiyelini Açığa Çıkarmak

Mavi ekonomi, okyanus ve deniz Birleşmiş Milletler Çevre Programı’na İnsan kaynaklı kirlilik ve iklim değişimine Bu noktada, Dünya Bankası’na göre
tabanlı ekonomik faaliyetlere bütüncül (UNEP) göre, mavi ekonomi, yerel bağlı baskılar, biyoçeşitlilik kaybına,
ve sürdürülebilir bir yaklaşım olarak topluluklara ve onların ekonomilerine kıyı bölgelerinin karbon yutağı olma
tanımlanıyor. Ülkelerin deniz kaynaklarına destek sağlayarak her yıl 1,5 trilyon doların kapasitesinin azalmasına ve ekonomik
ilişkin potansiyellerini açığa çıkaran mavi üzerinde bir ekonomik değer üretiyor. 1 potansiyellerinin altında kalmasına yol
ekonomi, aynı zamanda uzun vadeli açıyor. Plastik kirliliği, aşırı avlanma, deniz Ekonomik büyüme, artan
çevresel sürdürülebilirliği sağlamak ve Okyanusların ve denizlerin yarattığı sularında görülen asidifikasyon ve ısınma, geçim kaynakları ve yeni iş
kapsayıcı ekonomik büyümeyi desteklemek ekonomik değer göz önüne alındığında, ekosistemleri tehdit ederek okyanus ve fırsatları için okyanus/deniz
anlamına da geliyor. deniz ve kıyı ekosistemlerinin korunması, denizlerin iklim değişikliğinin üstesinden kaynaklarının sürdürülebilir
ekonomik faaliyetlerin sürdürülebilirliği gelme gücünü azaltıyor.
Mavi ekonomi, temelde balıkçılık ve su açısından hayati önem taşıyor. Diğer kullanımı ve ekosistemlerin
ürünleri yetiştiriciliği, deniz taşımacılığı, yandan, UNEP’e göre, dünya nüfusunun Dünya ekonomileri, sürdürülebilir ekonomik sağlığının korunması
yenilenebilir enerji, kıyı turizmi, deniz %40’ını barındıran kıyı bölgeleri, insan kalkınmaya dair taahhütlerde bulunurken
biyoteknolojisi ve deniz bazlı ilaçlar gibi faaliyetlerinden kaynaklanan kirlilik ve kıyı bölgelerindeki kirlilik ve biyolojik çeşitlilik
çeşitli sektörleri kapsıyor. Bu sektörler, ekosistemlerin bozulması nedeniyle büyük kaybı karşısında okyanus ve denizlerin anlamına gelen “Mavi Ekonomi” daha geniş
ekonomik büyümeye katkı ve istihdam tehlikelerle karşı karşıya. 2 Deniz kirliliğinin sürdürülebilirliğini büyüme denklemlerinin bir bir terim olarak karşımıza çıkıyor. 4
yaratmanın yanı sıra, sürdürülebilirliğe yaklaşık %80’ini oluşturan karasal kaynaklı parçası olarak görüyorlar. Mavi Ekonomi kavramı deniz ve okyanus
ilişkin uygulamaları, teknolojik gelişimi ve atıklar, ekosistemler ve kıyı bölgelerindeki
deniz ekosistemlerinin korunmasına ön toplulukların refahını önemli ölçüde tehdit ile ilgili sektörlerde iş fırsatları yaratmayı ve
ekonomik kalkınmayı desteklerken, iktisadi
ayak oluyor. Bu nedenle, mavi ekonomi, ediyor. 3 faaliyetlerin çevresel etkisinin gözetilmesini
kıyı ülkelerinde sektörel ve ekonomik ve deniz ve kıyı ekosistemlerinin etkin olarak
kalkınmanın önemli bir itici gücü olarak
korunmasını içeriyor.
karşımıza çıkıyor.
6 Sürdürülebilirliğe Mavi Ekonomi ile Açılan Yelken: Türkiye’nin Potansiyelini Açığa Çıkarmak

1 UNEP. (2024). Ocean, seas and coasts. UNEP. https://www.unep.org/topics/ocean-seas-and-coasts
2,3 (Ibid.)
World Bank. (2017). What is the Blue Economy?. https://www.worldbank.org/en/news/infographic/2017/06/06/blue-economy
4 “Mavi Ekonomi” kavramı, zaman içerisinde Denizle ilgili ekonomik faaliyetler, deniz
yalnızca denizle ilgili ekonomik faaliyetleri taşımacılığı ve kıyı turizmi gibi mevcut
kapsayan tanımının ötesine geçerek, sektörler ile su arıtma ve mavi biyoteknoloji
ekonomik kalkınmayı deniz ekosistemlerinin gibi gelişmekte olan sektörleri kapsıyor.
korunmasıyla birleştiren daha geniş Ancak, bu ekonomik faaliyetleri doğası
kapsamlı bir sürdürülebilirlik kavramı haline gereği “mavi” olarak sınıflandırabilmek için
geldi. Bu nedenle, “mavi ekonomi” kavramı, çevresel etkileri konusunda sorumlu ve
deniz ekosistemlerinin ve biyoçeşitliliğin sürdürülebilir bir şekilde yürütüldüklerinden
iyi olma halini dikkate alarak sürdürülebilir emin olmamız gerekiyor. Bu nedenle
bir şekilde yürütülen ekonomik faaliyetleri denizle ilgili yukarıda belirtilen sektörlerin,
kapsıyor. Avrupa Birliği, sürdürülebilir (deniz sürdürülebilirlik ilkesiyle ekosistemlere zarar
veya kıyı ekosistemlerine zarar vermeyen) vermeyecek şekilde yürütüldüğünde mavi
örnek faaliyetlerle birlikte, ilgili sektörleri ekonomiye katkıda bulunma potansiyeline
ve ekonomik faaliyetleri “mevcut” ve sahip oldukları belirtilebilir.
“gelişmekte olan” şeklinde sınıflandırarak
Mavi Ekonomi kapsamında ele alıyor Mavi ekonomi, gelecekte sürdürülebilir
(Şekil 1). Ancak Mavi Ekonomiye yönelik uygulamalar yoluyla gelişerek balıkçılık ve
literatürde yer alan sektörel sınıflandırmalar, su ürünleri yetiştiriciliği, kıyı turizmi, deniz
bulundukları yerin coğrafi koşulları ve biyoteknolojisi ve okyanus enerjisi başta
kavramsal çerçevelerin hedeflerine bağlı olmak üzere çeşitli alanlarda daha fazla
olarak farklı kurumsal yapılar ve programlar ekonomik faaliyeti içerme potansiyeline
arasında değişiklik gösterebiliyor. sahip. Bu sektörlerin bazıları minimum
destek ile doğal olarak büyürken, bazıları
ise deniz veya kıyı ekosistemlerine zarar
vermeyecek şekilde sürdürülebilir bir etki
sağlamak adına daha ayrıntılı bir planlamaya
ve denetime ihtiyaç duyabilir.

www.time-medya.com 79