Page 66 - Enerji ve Tabii Kaynaklar

Hedef: Enerji Üssü Türkiye
30 Mart 2013 tarihinde yürürlüğe giren 6446 Sayılı Kanun’a göre Ekim 2013 tarihinde kurulması beklenen EPİAŞ
henüz hayata geçmemiştir. Uzmanlara göre sermaye yapısı ve teknik altyapısıyla ilgili tartışmalar bir sonuca
bağlanmadığı için gecikme yaşanmaktadır. Bunun en önemli sebebi ise hem özel şirketin hem de kamunun ortak
olacağı bir yapı olmasıdır. Çünkü kamu şirketinin ortak bir yapı ile çalışması için birtakım süreçlerden geçmesi
gerekmektedir. Bu sürecin uzaması EPİAŞ’ın kurulumunu doğrudan etkilemiştir. En kısa zamanda EPİAŞ’ın kurulumu
gerçekleşmeli. Zira EPİAŞ borsa kurulumu için büyük önem taşımaktadır ve Borsa’yla birlikte Türkiye’nin enerji
alanında pozisyonu güçlenecektir. İlk olarak elektrik alım satımının yapılacağı enerji borsasının faaliyete geçmesi
beklenirken daha sonra EPİAŞ’ta petrol, doğalgaz ve türevlerinde işlem görmesi hedeflenmiştir. Ayrıca Enerji Borsası
ile birlikte ilk hedeflenen Gürcistan’da hidro kaynakların fazla olması ve enerjinin ihtiyaçtan fazla üretilmesi sebebiyle,
üretilen fazla elektriğin Türkiye piyasasına taşınması ve bu piyasada işlem görerek satılmasıdır. Daha sonrasında
hedeflenen ise Güney Gaz Koridoru (GGK) projesi kapsamında Azerbaycan doğalgazının Trans Anadolu Doğalgaz
Boru Hattı Projesi (TANAP) ile Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınmasıdır. Orta vadedeki hedef ise Kuzey Irak’tan
gelecek olan petrol ve doğalgaz kaynaklarının Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırılmasıdır. Türkiye bu proje ile hem
kendi hem de Avrupa Birliği’nin (AB) enerji arz güvenliğini sağlayacaktır. Buna bağlı olarak Enerji Borsası ile birlikte
çevre ülkelerde oluşan elektrik açığı Türkiye’de satılabilecektir ve Türkiye’nin enerjide transit ülke olmaktan ziyade
enerji üssü olması hedeflenmektedir.
Bununla birlikte Enerji Borsası’nın kurulumu başta elektrik piyasalarının liberalizasyonunun sağlanması olmak
üzere birçok açıdan olumlu etki yaratacaktır. Özel sektörün de yönetimde pay sahibi olduğu proje aynı zamanda
piyasada güvenilir fiyat oluşumunu sağlayacaktır. Öte yandan teknoloji çok hızlı gelişmekte ve sürekli yeni ihtiyaçlar
doğurmaktadır, piyasada da bu ihtiyaçların kısa zamanda karşılanması gerekmektedir. Ancak kamuda bir projeyi
gerçekleştirmek için uzun vadeli bir süreye ihtiyaç duyulmaktadır. Bundan dolayı özel sektörde hedefe kısa zamanda
ulaşılması ve teknolojiye daha kolay uyum sağlanması beklenmektedir. Enerji Borsası’nın kurulması ile fiyatlar
piyasadaki arz ve talebe göre belirlenecektir. Bu da, yatırımcıların fiyatlarda kârlılık görmesi durumunda daha
kolay yatırım yapmasına olanak sağlayacaktır. Buna ek olarak, fiyatların gün içerisinde piyasadaki arz-talebe göre
belirlenmesi hem fiyat oluşumunda netlik kazandıracak yani yatırımcıların güvenini kazanacağından teşvik oranı
artacak hem de elektrik için gerçek piyasa oluşumunu sağlayacaktır.

Uzun vadeli ve stratejik bir hedef
Sonuç olarak, enerji piyasasında yatırım yapmak ve geri sonuç almak uzun vadeli ve stratejik bir hedeftir. Kaynakları
kısıtlı olan ancak coğrafi konum açısından enerji üssü olma avantajı olan Türkiye için enerji piyasasının oluşumu
ekonomiye pozitif yönlü katkı sağlayacaktır. Çünkü doğalgaz ve elektrikte, petrolden farklı olarak taşınmasıyla ilgili
bir sıkıntı söz konusudur. Bir boru hattına veya taşıma hattına ihtiyaç vardır. O yüzden de Türkiye’nin coğrafi konumu
bu noktada çok önemli durumdadır. Türkiye’nin bölgesel bir merkez konumda olması üzerine transit enerjinin geçtiği
bir merkez değil de enerjinin buraya gelip, burada satılıp, burada fiyatlanıp sonrasında satıldığı bir merkez olma
durumu söz konusudur. Bu şekilde Türkiye; Doğu ile Batı’yı enerji sektöründe birleştiren aktör durumuna gelecektir.
Tüm bunların oluşması için özel sektörün oluşumuna ihtiyaç vardır ve EPİAŞ’ın oluşması önem arz etmektedir.

66 ENERJİ VE T ABİİ KA YNAKL AR
66
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR