Page 33 - TÜRKİYE'DE BANKACILIK & FİNANS

Yüksek enflasyon döneminin temel para politikası stratejilerinin ve karar
unsurlarından biri olan kamu borçlarının alma mekanizmalarının kurumsallaşması
Merkez Bankası kaynaklarından finanse amacıyla Para Politikası Kurulu
edilmesini önlemek üzere ortaya koyulan oluşturulmuştur.
ilk düzenlemeler bu döneme rastlamaktadır.
21 Nisan 1994 tarihinde Hazinenin Merkez Enflasyon Hedeflemesi Rejimi
Bankası kaynaklarını kullanımına 2002 yılına gelindiğinde modern bir
sınırlamalar getirilmiştir. 1997 yılında para politikası stratejisi olan “enflasyon
ise Merkez Bankası ile Hazine arasında hedeflemesi rejimi” uygulamasına geçilmiştir.
imzalanan bir protokol ile 1998 yılından Örtük enflasyon hedeflemesinin uygulandığı
itibaren Hazinenin Merkez Bankasından 2002 - 2005 yılları arasında rejimin gerekli
kısa vadeli avans kullanmaması konusunda ön koşullarının karşılanmasına çalışılmış,
uzlaşılmıştır. Merkez Bankasının teknik ve kurumsal
altyapısı güçlendirilmiş, tahmin modelleri
2001 krizi ve sonrası geliştirilmiş ve veri seti genişletilmiştir.
Merkez Bankası 1995 - 1999 yılları arasında Bu süreçte Araştırma Genel Müdürlüğü,
finansal piyasalarda istikrarı sağlamaya Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü
yönelik politikalar izlemiştir. Enflasyonun şeklinde yeniden yapılandırılmış, iletişim
bir türlü kontrol altına alınamaması politikalarının etkinliğini sağlamak amacıyla
sonrasında 2000 yılında döviz kuruna İletişim Genel Müdürlüğü kurulmuştur.
dayalı yeni bir istikrar programı yürürlüğe
koyulmuştur. Ancak 2000 yılının sonlarına 2005 yılından itibaren politika kararlarının
doğru ekonomide başlayan güven kaybının öngörülebilirliğinin artırılması amacıyla
derinleşmesi ile 2001 yılında ortaya çıkan Para Politikası Kurulu toplantı tarihleri
kriz sonrasında söz konusu programa son bir yılı kapsayan bir takvim çerçevesinde
verilmiş 22 Şubat 2001 tarihinde döviz kurları önceden açıklanmaya başlanmıştır. Tüm
dalgalanmaya bırakılmıştır. bu süreç sonunda 2006 yılında ise açık
enflasyon hedeflemesi rejimi uygulanmaya
Kriz sonrasında ise ekonomide yapısal bir başlanmıştır.
dönüşüm süreci başlamıştır. Bu süreçte
25 Nisan 2001 tarihinde Merkez Bankası Enflasyonla mücadelede alınan belirli bir
Kanunu’nda önemli değişiklikler yapılmış, mesafe sonrasında bu kararlılığı vurgulamak,
öncelikle Merkez Bankasının temel amacının Türk parasının itibarını yükseltmek ve yüksek
fiyat istikrarını sağlamak olduğu, Yasa’sında kupürlü paranın birçok alanda neden olduğu
açıkça tanımlanmıştır. Bu çerçevede, sorunları ortadan kaldırmak amacıyla iki
Merkez Bankasının uygulayacağı para aşamalı bir para reformu gerçekleştirilmiştir.
politikasını ve kullanacağı para politikası İlk aşamada 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren
araçlarını doğrudan kendisinin belirleyeceği Türk lirasından altı sıfır atılmış, Yeni Türk
hükme bağlanmış ve böylelikle Banka araç lirası ve Yeni kuruşlar tedavüle çıkarılmıştır.
bağımsızlığına kavuşmuştur. Kanun ayrıca,
Bankanın fiyat istikrarını sağlama amacı ile 1 Ocak 2009 tarihinde ise ikinci aşamaya
çelişmemek kaydıyla hükûmetin büyüme geçilerek paradan “yeni” ifadesi kaldırılmış,
ve istihdam politikalarını destekleyeceğini Türk lirası banknot ve kuruşlar yenilenen
hükme bağlamıştır. tasarım ve boyutlarla dolaşıma çıkarılmıştır.
Bugün itibarıyla Merkez Bankası, nitelikli
Bununla birlikte, finansal istikrarı çalışan kaynağı ve modern altyapısı ile
sağlamak Bankanın destekleyici amacı dünyadaki ve ülkemizdeki gelişmeleri
olarak tanımlanmıştır. Ayrıca, Merkez yakından izleyerek sürekli yenilenen dinamik
Bankasının Hazine ile diğer kamu kurum bir yapı içinde politika uygulamalarını
ve kuruluşlarına avans vermesi, kredi sürdüren güvenilir bir kurumdur.
açması ve bu kuruluşların ihraç ettiği
borçlanma araçlarını birincil piyasadan satın
alması yasaklanarak Bankanın kamunun
finansman ihtiyacını karşılayacak bir kaynak
olarak kullanılmasının önüne geçilmiştir.
Söz konusu Kanun değişikliği kapsamında
www.time-medya.com 33