Page 82 - 2023'e 4 kala güçlü yarın Sürdürülebilir Tarım

Bağcılık Isparta ilinde yağ gülü yetiştiriciliği ilk kez
Asma (Vitis vinifera). Tarihsel olarak, üzüm 1888 yılında başlamış ve ilk gül yağı Osmanlı
her dönemin en önemli tarım ürünlerinden İmparatorluğu döneminde İsmail Efendi (1840-
biri olmuştur ve bugün de aynı önemini 1915) tarafından 1892 yılındadamıtılmıştır.
korumaktadır. Uzun yetiştiricilik ve kullanım Bugün, Isparta, Burdur, Denizli ve Afyonkarahisar
geçmişi, asma genetik kaynaklarının illerinde her yıl 3 000 ha alandan hasat edilen
zenginleşmesine yol açmıştır. Türkiye’de asma yaklaşık 12 500 ton (toplamın yaklaşık %80’i
genetik kaynaklarının korunmasından sorumlu Isparta ilinden gelmektedir) taze gül çiçeği
ana enstitü, Türkiye’nin dört bir yanından işlenmektedir.
toplanan yaklaşık 1 200 yerel üzüm çeşidinin
tarla gen bankası olarak korunduğu, Tekirdağ Lavanta
Bağcılık Araştırma Enstitüsü’dür. Lavanta yetiştiriciliği Isparta ilinde 1971 yılında
başlamış ve dikim alanları hızla genişlemiştir.
Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü, Hasat zamanında, çiçek kümeleri kesilip
Tekirdağ’daki materyalin emniyet yedeğini demetler halinde toplanır. Kuru çiçek üretimi
korumakla görevlidir. Buralardaki materyalin için demetler iyi havalanan, gölge bir ortama
tamamı morfolojik ve moleküler olarak serilir. 5 kg taze lavanta çiçeğinden 1 kg kuru
karakterize edilmiş ve uluslararası kabul görmüş çiçek elde edilir. Yağ üretimi için, taze çiçek
kurallara uygun olarak kaydedilmiştir. Toplam demetleri, buhar damıtma ünitelerine alınır. 1 kg
tarım arazilerinin %1,1’inde bağcılık yapılır, bu lavanta yağı üretmek için yaklaşık 50 ila 70 kg
alanlardan toplam meyve üretiminin %13,1’i taze çiçek gerekir.
kadar üzüm elde edilir. Üzüm hemen hemen tüm
bölgelerde yetiştirilmekle beraber, her bölgede
yetiştirilen çeşitler ve ürünün kullanım alanları
önemli ölçüde değişiklik gösterir.

Gül yağı ve suyu
Yağ gülü, parfüm ve kozmetik endüstrilerinde
kullanılan çok değerli uçucu yağlar içerir. Isparta
Vadisi, Bulgaristan’ın Kazanlak Vadisi ile birlikte
dünyanın en önemli gül yağı üretim merkezidir.

82 SÜRDÜRÜLEBİLİR GIDA & TARIM