Page 58 - 2023'e 4 kala güçlü yarın Sürdürülebilir Tarım

Kontrol Mekanizması: Ülkemizde Gıda kontrolünden sorumlu resmi ve özel statüde Gıda
Kontrol Laboratuvarları bulunmaktadır. Resmi statüde 41 adet, özel statüde ise 100’e yakın
laboratuvar faaliyet göstermektedir. Bu laboratuvarlarda gıdaların olumlu / olumsuz her
yönden kontrolü yüksek teknolojili cihazlar ve analiz yöntemleri ile yapılmaktadır. Özel
laboratuvarların kuruluşları 2000’li yılların başından itibaren olmuştur. Bu sektörün önemli
bir şekilde gelişeceğine inanan yatırımcılar hızla yatırım yapmışlardır. Fakat pazarın gelişmesi
umulan gibi olmamış, hemen hiç değişim göstermeyen pazar birçok oyuncu tarafından
paylaşılmak durumunda kalmıştır. Hal böyle olunca ciddi rekabet laboratuvarları zarar içinde
çalışmaya sürüklemiştir. Bugün özel laboratuvarlar resmi laboratuvar fiyatlarının 1/3 hatta 1/4
oranında analiz yapmaktadırlar. Resmi fiyatların doğru olduğu kabul edilirse çok yakındabu
laboratuvarlar kapanacak, böylece hem yaratılan kontrol kapasitesinden kayıp, hem nitelikli
iş gücünün açıkta kalması, hem de döviz bazında yapılan yatırımların boşa çıkması kaçınılmaz
olacaktır. Nitekim kapanan laboratuvar sayıları da azımsanamayacak kadar çoktur. Gıda
Kontrol Laboratuvarlarının pazarını devlet belirlemektedir. Devletin yaptığı kontrollerden
gelen numuneler ile gıda üreticilerinin yasa ile öngörülen oranda yaptırmak zorunda olduğu
kontrol ve analizler pazarı oluşturmaktadır. Pazarın büyümemesi demek kontrollerin azlığı
demektir. Oysa sağlıklı beslenmenin sağlanması ve haksız rekabetin önlenmesi için ne yazık
ki bu kontrollerin yapılması zaruridir. Gelişmiş ülkelerde hiçbir tarımsal ürün hasat sonrası
kontrol edilmeden pazara çıkamaz. Böyle olunca da üretici de daha dikkatli ilaç kullanır,
maliyeti ve çevre kirliliği azalırken sağlıklı gıda da üretilmiş olur. Devletimizden bu konuda çok
daha kapsamlı kontrol mekanizmaları kurarak bu potansiyeli geç olmadan değerlendirmesini
arzu etmekteyiz.

58