Page 65 - insaat_sayfalar_web

Temmuz 2022 TÜRKİYE MÜTEAHHİTLER BİRLİĞİ
İnşaat yatırımlarında 2021 yılının ikinci çeyrek 51 artışla 513,5 milyar TL olmuştur. Sektörün Mayıs
döneminde moral olan artış, sonraki çeyreklerde 2022 itibarıyla takipteki kredi oranı, 30 milyar TL
yerini gerilemeye bırakmış ve sektörel yatırımlar kredi tutarı ile yaklaşık yüzde 6’dır.
geçen yılın sonunda yüzde 8 oranında daralmıştır.
Bu yılın ilk çeyrek döneminde ise inşaat sektöründe İstihdam potansiyeliyle de öne çıkan inşaat Toplam satışlar içindeki ipotekli konut satışlarında Nisan ve Mayıs'ta bir önceki yılın aynı aylarına göre
güçlendirilmesi ile sürdürülebilir kentleşmenin hayata geçirilmesi hayati önemdedir. Kamu ihale
gerçekleşen yatırımlar yüzde 9,8 gerilemiştir. sektörünün istihdam içindeki payı yaşanan
mevzuatı ile uygulamalarında adil, şeffaf ve sürdürülebilir yapının oluşturulması bir diğer öncelikli sırasıyla %82,9 ve %117,8'lik artışlar yaşanmıştır. Gelinen noktada Ocak-Mayıs döneminde ipotekli
sorunlarla birlikte 2017’de yüzde 7,5, 2018’de yüzde 7,
konudur.
Özellikle 2021 yılında girdi maliyetlerinde yüzde 150 2019’da da yüzde 5,6 oranına gerilemişse de 2020’de satışların toplam konut satışları içerisindeki payı %22,5 ile sınırlı kalmıştır. Peşin veya senet gibi diğer satış
düzeyine varan fiyat artışlarının yaşandığı görülmüş, yüzde 5,8’e ve geçen yıl yüzde 6,1’e yükselmiştir. türleriyle yapılan konut satışı ise yıllık bazda Nisan ve Mayıs aylarında sırasıyla %28,9 ve %92,2
Yaşanan doğal afetler de iklim değişikliği tehdidiyle mücadelenin önemini göstermektedir. Tüm dünyada
Haziran 2021 - Nisan 2022 döneminde de başlıca Bununla birlikte istihdam edilen kişi sayısı 2017 yükselmiştir.
inşaat sektörünün kilit aktör olduğu süreçte, ülkemizin iklim değişikliğine neden olan zararlı emisyonları
inşaat girdilerinin fiyatlarında artış oranı yüzde yılında 2,1 milyon iken 2020 yılında 1,5 milyona
130’u aşmıştır. Sektörde önceki aylarda da salgının inmiş, 2021 yılında ise 1,8 milyon olmuştur. TÜİK’in Satış durumuna bakıldığında da ülke genelinde ilk defa satılan konut sayısının Nisan ve Mayıs aylarında
azaltmaya yönelik planlarının ayrıntıları netleştirilmelidir. Paris İklim Anlaşması kapsamında Çevre,
etkileri ve döviz kurundaki gelişmelerle birlikte Ücretli Çalışan İstatistikleri kapsamında Nisan yıllık bazda %24,7 ve %80,5 arttığı görülmektedir. Aynı dönemde ikinci el satışlar ise sırasıyla %45 ve
Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Avrupa Yeşil Mutabakatı (AYM) kapsamında Ticaret Bakanlığı
oldukça artmış olan temel girdi maliyetleri, devam 2022 itibarıyla mevsim etkisinden arındırıldığında %119,5 artmıştır. İlk el konutlar, toplam satışlardan düşük pay almayı sürdürmektedir. Ocak-Mayıs 2022
tarafından koordine edilen Çalışma Grubu toplantılarında sektör, TMB tarafından temsil edilirken; inşaat
etmekte olan Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte son sektördeki yıllık yüzde 4,4’e çıkan kayıp dikkat
faaliyetlerinin dönüşümünde şirketler için başta karbon vergisinin getireceği yükten endişe edilmekte ve
derece kritik bir hal almış gözükmektedir. çekmiştir. döneminde ilk el satışların toplam satışlar içinden aldığı pay %28,4'tür. Bu oran, 2018 yılında %47'lerde
yeşil finansman konusunda kaynakların çeşitlendirilmesine duyulan ihtiyaç vurgulanmaktadır. Bu iken düzenli olarak düşüşle geçen yılın aynı döneminde %30,9 olmuştur.
çerçevede kamu ihalelerinde şartnamelerin sürdürülebilirlik ilkeleri ve düşük karbon salınımı gözetilecek
Aynı şekilde TÜİK İnşaat Maliyet Endeksi’nde Konut Segmenti:
şekilde değiştirilmesi, sektöre başta AB destekleri olmak üzere finansman ve teşvik sistemi imkanları
geçen çeyrek dönemde rekor seviyeler izlenmeye Arz - talep dengesizliği arttı Bununla birlikte TL'de değer kaybının etkisiyle rekor düzeylerin izlendiği yabancılara konut satışları,
sağlanması beklenmektedir. Ayrıca AYM uyum sürecinde Türk inşaat sektörünün kapasite gelişiminde
devam edilmiş, söz konusu endeks Nisan 2022’de Konut satışlarında son dönemde önemli artışlar Nisan ve Mayıs'ta bir önceki yılın aynı aylarına göre %58,1 ve %235,7 oranlarında artmış ve bu satışların
dijitalleşme büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda sürdürülebilirlik ilkeleri gözetilen, karbon-nötr
yıllık bazda yüzde 106,6 ve aylık bazda da yüzde 6,1 gözlense de inşaat sektöründe yaşanan daralmanın toplam konut satışları içerisinden aldığı pay %4,9'a çıkmıştır. Öncelikle Ortadoğu'dan talebin olduğu
yükselmiştir. Bu dönemde yıllık olarak alt endeksler öne çıkan sonuçlarından biri de konut alanındaki Türkiye'den konut alımında, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Mayıs 2022 itibarıyla en çok satış yapılan
üstyapı ve altyapı projeleri katma değeri yüksek, gelişmiş teknolojilere ihtiyaç duyan projeler tercih
olan malzeme endeksi yüzde 133,7, işçilik endeksi arz - talep dengesizliği olmuştur. Sektörün bu ülkeler listesinde Rusya hızla ilk sıraya yerleşmiş, Ukrayna da beşinci ülke olmuştur. Yabancılara yapılan
edilmelidir. Bu zorlu süreçte inşaat sektörüne yönelik “start-up”ların özendirilmesi ve desteklenmesinin
ise yüzde 43,7 artmıştır. Bir diğer kırılım olarak yine alanında da sürdürülebilir büyüme için genel
önemini vurgulayan TMB, sektörde bu yönde çalışmalara başlamıştır.
geçen yılın aynı ayına oranla bina dışı yapıların konut satışları, Ocak-Mayıs döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %70 artış ile 26 bin 753'e
ekonomik istikrarın sağlanmasına duyulan ihtiyaç çıkmıştır.
inşaatında (kamu alt yapı projeleri) malzeme öne çıkmaktadır.
Konut Segmenti: Arz - talep dengesizliği arttı
endeksinin yüzde 146’ya varan oranda yükselmesi
dikkat çekmiştir. Maliyet artışları konut fiyatları TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde konut TCMB'nin verilerine göre konut kredisi faizinde tüm bankalar ortalaması %18,0-18,6 aralığında, yüksek
Konut satışlarında son dönemde önemli artışlar gözlense de inşaat sektöründe yaşanan daralmanın öne
üzerinde de yukarı yönlü baskı yaratmaya devam satışları, 2022 yılına zayıf bir başlangıç yaptı. seyrederken; 11 Mayıs 2022 tarihinde Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan destek paketi
çıkan sonuçlarından biri de konut alanındaki arz - talep dengesizliği olmuştur. Sektörün bu alanında da
etmektedir. Satışlar yılın ilk çeyrek döneminde bir önceki yılın kapsamında kamu bankaları tarafından kullandırılacak kimi konut kredilerine daha uygun koşullar
sürdürülebilir büyüme için genel ekonomik istikrarın sağlanmasına duyulan ihtiyaç öne çıkmaktadır. sunulmaya başlanmıştır. Bu destek paketi kapsamında i) değeri 2 milyon TL'ye kadar olan konutlar için ilk
aynı ayına göre aylar itibarıyla sırasıyla yüzde 25,1,
Öte yandan finansal koşullardaki belirsizlikle
yüzde 20,1 ve yüzde 20,6 artış göstermiş; Nisan defa konut sahibi olacak kişilere 10 yıla kadar vadeli aylık %0,99 faizli krediyle, ii) birinci ve ikinci el
birlikte sektörde hakediş ödemelerinde dikkat ayında da yüzde 38,8 yükseldi. Mayıs ayında ise konutlar için vatandaşlara aynı tutarın en az yarısının 1 Nisan 2022'den önce açılmış döviz tevdiat
TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde konut satışları, 2022 yılına zayıf bir başlangıç yapmıştır. Satışlar
çeken uzun süreli gecikmeler ve artan vergi yüküyle ülke genelinde konut satışları yıllık bazda yüzde
yılın ilk çeyrek döneminde bir önceki yılın aynı ayına göre aylar itibarıyla sırasıyla %25,1, %20,1 ve %20,6
birlikte yüksek borçluluk sürmektedir. BDDK’nın 107,5 artarak 122 bin 768 oldu Konut satışları yılın ilk hesaplarının bozdurulması veya fiziki altınların Merkez Bankası'na satılması şartıyla 10 yıla kadar vadeli
artış göstermiş; Nisan ayında da %38,8 yükselmiştir. Mayıs ayında ise ülke genelinde konut satışları yıllık
verilerine göre inşaat sektöründe kullanılan nakdi 5 ayında yüzde 37,7 artışla toplam 575 bin 889 olarak aylık %0,89 faizli kredi imkanları sunulmuş; iii) inşaat firmalarına Mayıs itibarıyla asgari %40'ı
bazda %107,5 artarak 122 bin 768 olmuştur. Konut satışları yılın ilk 5 ayında %37,7 artışla toplam 575 bin
kredi toplamı 2021 yılı Mayıs ayında 340,5 milyar gerçekleşti. tamamlanmış ve %50'si satılmamış inşaat projelerine yönelik olarak işletmelerin 1 yıl boyunca konut
889 olarak gerçekleşmiştir.
TL iken bu rakam 2022 yılının aynı ayında yüzde satış fiyatlarını sabit tutma taahhüdü halinde 20 milyar TL'lik kaynak ayrılmıştır. Ayrıca sosyal konut
üretimi için TOKİ'ye 30 milyar TL'lik finansman ile küçük ölçekli müteahhitlik firmalarına şehir içindeki
Konut Satışları (Adet) Mayıs Ocak-Mayıs küçük parsellere konut yapabilmeleri için metrekaresini belli bir fiyatın üzerinde satmamaları şartıyla
uygun maliyetli kredi imkânı sağlanacağı bildirilmiştir.
2022 2021 Değişim (%) 2022 2021 Değişim (%)
Satış şekline göre toplam satış 122.768 59.166 107,5 575.889 418.079 37,7 Paket kapsamındaki konut kredilerinde sabit faiz oranının sektörde “psikolojik sınır” olarak nitelenen
İpotekli satış 29.335 10.560 177,8 129.707 75.290 72,3 %1'in altına inmesi olumlu olmuştur. Öte yandan daha önce hayata geçirilen kampanyalardan farklı
Diğer satış 93.433 48.606 92,2 446.182 342.789 30,2 olarak bu kez destekler, kriterleri çerçevesinde daha sınırlı bir kesime seslenmektedir. Kampanyalar orta
segment konutları hedeflerken, diğer taraftan söz konusu gelir grubu için mevcut yüksek enflasyon ve
Satış durumuna göre toplam satış 122.768 59.166 107,5 575.889 418.079 37,7
belirsizlik ortamı temkinliliğe neden olmaktadır. Esasen negatif reel faiz şartlarında mevduat faizi oranları
İlk el satış 32.861 18.204 80,5 163.719 127.786 28,1 çok düşük seyrederken, konut fiyatları %100'ün üzerinde artış sergilemekte ve konut alanı son dönemde
İkinci el satış 89.907 40.962 119,5 412.170 290.293 42,0 daha çok yatırımcılar için cazip görülmektedir. Öte taraftan kiralardaki fiyat artışlarına %25'lik sınır
getirilmesini içeren düzenleme, hayat pahalılığı çerçevesinde artan barınma sorunu nedeniyle olumlu
Yabancılara satış 5.962 1.776 235,7 26.753 15.740 70,0
olsa da konut fiyatının amortismanında süreyi uzatacağından tasarrufunu konuta yönlendirmiş yatırımcı
Kaynak: TÜİK açısından sıkıntılı bulunmaktadır.
Mayıs 2022 ve Ocak-Mayıs 2022 dönemlerinde konut satışlarında tarihi yüksek rakamlara ulaşılmıştır. Bu İzleyen günlerde ise ekonomi yönetiminin bu kez kredi imkanını daraltıcı yönde adımlar atması dikkat
www.time-medya.com
tabloda, salgınla birlikte 2020 ve 2021 yılının aynı aylarında satışlarda yaşanan düşük seyrin yarattığı 65 çekmiş; bu çerçevede BDDK, konut kredilerinde kredi değer oranını enerji sınıflarına göre konutlar için
olumlu baz etkisi ile TL'nin döviz kuru karşısındaki değer kaybının öne çıktığı finansal gelişmeler içinde tutar bazlı olarak farklılaştırmıştır. Kullandırılacak kredi oranının, konut satış durumuna göre değişerek
yatırımcıların enflasyondan kaçış trendi ve hayata geçirilen uygun koşullu kredi kampanyalarının sınırlı toplam satışlarda payı artan ikinci el konutta aşağı çekildiği ve yeni konutta daha yüksek düzenlendiği
etkisi mevcuttur. izlenmiştir.

23 24