Page 79 - Gıda Tarım & Hayvancılık

Öneri 12: Bilinmesi gerekiyor, ülkelerarası sanayi kapsamına geçmesidir. Tarım sektörü
serbest ticaret anlaşmalarının yeni türlerinde sanıldığının aksine ham madde ve ara mal
artık tarımı kenara koymak mümkün değil. ihraç eden tüketim malı ithal eden bir sektör
ABD-AB arasındaki TTIP dahil tümünde, tarım değildir. İhracat gelirlerini artırmak için
malları müzakere konularına dahil edilmektedir. tüketim malı veya işlenmişlik oranını artırmak
Uzun lafın kısası, ya sektördeki aşırı korumaları yeterli olmayacaktır. Tüketim malları içinde
düşürmeye başlayacaksınız veya şok yemesine katma değeri daha yüksek ürünlerin ihracatına
neden olacaksınız. Tercih erozyonu ise sadece odaklanılması ihracat gelirlerini artıracaktır.
TTIP’ten kaynaklanmayacaktır. AB ikili serbest Kulvar değiştirmek gerekebilir.
ticaret anlaşması imzaladıkça erimektedir.
Gümrük Birliği’nin yenilenmesi sırasında Gözlem 15: Toplam ihracatın dörtte birini
tarım-gıda mallarında diğer ülkelere verilmiş önceden (ham madde ve ara mal) ithal
tercihlerin üstüne çıkılmalıdır. Ancak, Türkiye’nin ediyoruz, ihracatın %15’ini ise sonra (tüketim
önce halen yürürlükte olan AB ile tercihli ticaret malı) geri ithal ediyoruz. Bu oranlar tarım ve
anlaşmasından doğan yükümlülüklerini yerine gıda sektörlerinde diğer sektörlerden daha
getirmesi gerekmektedir. düşüktür. Tarım ihracatındaki yurtdışı katma
değer oranları Türkiye’de tarım ve tarım
Gözlem 13: Dünya tarım ve gıda dış ticaretini sanayiinde AB ortalaması altında, tarım dışı
az sayıda dev kontrol ediyor. Türkiye tarımsal sanayide ise AB ortalamasının üzerindedir.
üretim değerinde dünyada 7. olmasına rağmen Türkiye ve AB ülkelerinde ithalat içindeki yerli
çok sayıda küçük ihracatçı ve ithalatçı ile az katma değerin (toplam ihracata) oranı tarım
sayıda güçlü şirketin karşısına çıkıyor. sektöründe (%0.2-%1.3) tarım-dışı sektörlere
(%12-%15) göre çok düşüktür.
Öneri 13: Dünya dökme mal ticareti 4 şirketin
kontrolündedir. Bu mallarda zaten iddialı Öneri 15: Bu gözlemler Türkiye tarım ihracat
değiliz. Gıda tarafında ise çok uluslu şirketlerin gelirinin bir bölümünü yurt dışına transfer
hakimiyeti yaygındır. Süper market zincirleri ediyor, ithalat ile yurt dışına transferinin bir
de resme dahil edildiğinde tarım gıda değer kısmını ise geri alıyor demektir. Bunun temel
zincirinde yer edinmenin önemi anlaşılıyor. nedeni yurtdışından ham madde ve ara mal
Politikaları Türkiye’nin tarımsal üretimini alarak işlenmiş olarak ihraç etmesi ve yine
sadece miktar olarak değil istenen standartlara yurtdışından aldığı bazı tüketim mallarının
uygun hale getirmeye ve kalitesini artırmaya ham maddesini ve ara malını ihraç etmesidir.
odaklamak gerekiyor. Aksi durumda fındık ve Bu yapı sağlıklı bir denge tutturulduğunda
benzeri özel ürün, taze sebze meyve ihracatıyla arzu edilir bir durumdur ve Türkiye’nin tarım
yetinmek zorunda kalırız. dış ticaretinde mukayeseli üstünlüklerden
yararlandığını göstermektedir.
Gözlem 14: Kapsamı işlenmemiş tarım
ürünleriyle sınırlanan tarım sektörünün Gözlem 16: Gerek ihracatımız gerekse
toplam gelir ve dış ticaret içindeki payları ithalatımız içinde en büyük 5 ülkenin payı
düşmekte ancak işlenmiş tarım ürünleri ve çok yüksektir. Alt sektörlere göre değişmekle
tarım girdileri ile birlikte düşünüldüğünde birlikte ilk 5 ülkenin payı ithalatta %50-%95
katkı düşmemekte, tam tersine artmaktadır. ihracatta %40-%85 arasında değişmektedir.
Tarım sektöründe, tarım-dışı sektörlere göre Örneğin, en önemli ihraç kalemi olan ve toplam
ihracatta işlenmişlik ve tüketim malı oranı tarım ihracatının %25’ini oluşturan meyve ve
yüksek, ithalatta ise düşüktür. sert kabuklularda, en büyük
5 ithalatçı payı %53’dür. Tarım ihracatımız
Öneri 14: Tarım sektörü, işlenmişi ve işlenmemişi, içinde en önemli paya sahip ülkelerden ilki
girdisi ve çıktısı, ithalatı ve ihracatı, üretimi ve Irak’tır. Toplamda 19 fasıl/tarifede Irak ilk
tüketimi ile bir bütündür ve katkısı bu şekilde 5 ithalatçımız arasındadır. En önemli ithal
değerlendirilmeli, önemi azımsanmamalıdır. kalemi olan ve toplam tarım ithalatının
Gelişme ile azalması beklenen tarım %16’sını oluşturan hububatlarda, en büyük
sektörünün ekonomiye katkısı değil, katma 5 ihracatçı payı 80’dir. Bu fasılda en büyük 5
değeri yüksek tarım ürünlerinin, katma değeri ihracatçı arasında birinci sırayı %62 payla
düşük tarım ürünlerine göre daha fazla değer Rusya almaktadır.
kazanması ve geleneksel tarım kapsamından

www.time-medya.com 79