Page 77 - Gıda Tarım & Hayvancılık

Gözlem 4: Türkiye dünya tarımına ve güçlendirmeleri, mümkün olduğunca çok
dış ticaretine yön veren uluslararası konuda işbirliği ağları kurmaları kısa ve orta
platformlarda aktif bir taraf değildir. Genelde dönemde çıkar yol olarak belirmektedir. İşbirliği
bu platformlarda oluşan kararların istekli ağları değer zincirinin tüm halkalarında,
veya isteksiz uygulayıcısı durumundadır. yararlı piyasa bilgilerinden tedarike kadar
uzanmalıdır. Üretici ve ihracatçıların birbirlerini
Öneri 4: Uluslararası tartışma ve karar rakip olarak gören davranışlar yerine ortak
platformlarına ilgisizlik, biraz bilgisizlik, biraz olarak hareket etmeleri gerekmektedir. Tarla
bu ortamları büyük ülkelerin ve tarafların kenarında veya sera kapısında kurulan anlık
kontrol etmesi nedeniyle etkinin sınırlı çiftçi şirket ilişkilerinin kalıcı kurumsal bir
olacağı düşüncesi, bir de bu ortamlarda yapıya evrilmesi alışkanlıkların değişmesi
etkili olmanın gereği olan istikrarlı katılımı ve açısından bir başlangıç olabilir.
yurtiçi koordinasyonu gerçekleştirememekten
kaynaklanmaktadır. Oysa Gözlem 6: Dünya tarım ticaretinde etkili bir
bu ortamlara dersini çalışarak katılım son taraf olmayı sürdürmek için bir tarafta Çin
derece ve Hindistan gibi emeğin bol ve ucuz olduğu,
önemlidir. Getiriler şöyle özetlenebilir: Birincisi diğer taraftan ABD ve AB gibi teknolojinin
olup bitenler konusunda bilgilenme, ikincisi yüksek olduğu ülkelerle rekabet etmek
olacaklardan önceden haberdar olmak zorundayız. Göreli olarak ne kalifiye emeğin
ve üçüncüsü geleceğe yönelik kararlarda bol ve ucuz olduğu ne de ileri teknoloji kullanan
söz sahibi olmak. Unutmamak gerekir ki, tarımımızla rekabet gücümüzü sürdürmemiz
uluslararası ortamlarda kararlar çoğunlukla kolay değil.
oy birliği ile alınmaktadır. Bu nedenle en küçük
ülkeler bile önemli tavizler alabilmektedir. Öneri 6: Halen göreli avantajımız olan ürünlerin
dışında katma değeri yüksek gıda ürünlerinin
Gözlem 5: Türkiye tarımının en önemli sorunları belirlenmesi ve kıt olan destek kaynaklarının
arasında tarım işletmelerinin küçüklüğü ve bu ürünlere yönlendirilmesi, bu alanda ucuz
dolayısıyla ölçek ekonomisinin getirilerinden girdi ithalatının bile desteklenmesi ile dünya
yararlanılamadığı belirtilmektedir. Türkiye’de pazarlarında rekabet etmemiz ve kalıcı yer
ölçek ekonomileri sadece tarımsal üretimde edinmemiz mümkündür.
değil gıda sektörünün ve dolayısıyla tarım-
gıda ihracatçılarının da bir sorunu olarak Gözlem 7: İhracatçılar bazı ürünlerde yurtiçi ham
belirmektedir. Küçük ölçek arz zincirinin her madde ve ara mal arzının yetersiz, istikrarsız
halkasında hakimiyetini sürdürmektedir. ve pahalı olduğunu, yurtdışından ithal
edilmek durumunda kalındığında ise gümrük
Öneri 5: Konuya dış ticaret açısından tarifeleri ve diğer engellerle karşılaştıklarını
yaklaşıldığında ölçek sorununun iki noktada bu durumda uluslararası piyasalarda rekabet
önem kazandığı görülmektedir. Bunlardan etmenin mümkün olmadığını iddia ediyorlar.
ilki tarımsal üretiminin ölçeğiyle bağlantılıdır.
Dış ticaret şirketleri talebi karşılamak için çok Öneri 7: Eğer iç piyasadaki olumsuzluklar
sayıda kaynaktan ürün tedarik etmek zorunda piyasaya müdahaleden kaynaklanıyor ve dış
kalmakta ve maliyet artmaktadır. Olası bir piyasadan rekabetçi koşullarda temine engel
talep artışı durumunda yeterli miktarda kaliteli getiriliyor ise ihracatçı haksız yere mağdur
mal tedarik etme zorluğu eklenmektedir. edilmektedir. Bu durumda ihracatçının,
İkincisi ise tarımsal dış ticaret şirketlerinin mümkün ise ihracat sübvansiyonu, ithal
ölçeğiyle ilişkilidir. Dış piyasalarda çok sayıda kolaylıkları, yurtiçinden tedarik kolaylıkları
küçük şirketin faaliyet göstermesi sonucunda ve telafi edici önlemlerle rekabetçi kalması
alıcılara karşı pazarlık gücü kaybolmakta sağlanmalıdır.
ve ihracatçı şirketler birbirleriyle rekabete
girmektedir. Tarımsal üretimde ölçeğin değişimi Gözlem 8: Gıda ürünleri ihracatında Dahilde
uzun zamana yayılacak ve kısa zamanda İşleme Rejiminin (DİR) uygulamasında
faydalarının ihracatçılara yansımasının devamlılık sağlanamıyor. Arz fazlası olan tarım
beklenmesi gerçekçi olmayacaktır. Bu nedenle, mallarında DİR kapsamında yurtiçinden mal
ihracatçıların daha çok gıda değer zincirinin tedariki zorunluluğu getirildiğinde belirlenen
üretim sonrası halkalarındaki ölçek ekonomileri fiyatlar dış piyasa fiyatlarından yüksek
üzerinde yoğunlaşmaları önerilmektedir. Dış olabiliyor. Bazı yıllarda ise bazı mallara geçerli
ticaret şirketlerinin örgütlü davranışlarını sebep göstermeden DİR belgesi verilmiyor.

www.time-medya.com 77