Page 76 - Gıda Tarım & Hayvancılık

TARIM-GIDA VE DIŞ TİCARET:
25 GÖZLEM - 25 ÖNERİ Öneri 2:İşte tarım politikalarının bugüne kadar tam
anlamıyla yerine getiremediği önemli işlevlerden
Gözlem 1: Türkiye ürün ve işletme türü çeşitliliğine ikisi bu noktada ortaya çıkıyor: Birincisi tarımını bu
sahiptir. Oysa tarım desteklerinde “her boya uyar” piyasalarda rekabet etmesini sağlamak üzere karşı
yaklaşımı benimsenmektedir. Yüksek korumalar ve tarafın haksız rekabetine (tarife, kota, soruşturma
ağırlıklı olarak üretime bağlı mal bazında ödemeler vb.) engel olmak, olamazsa dengeleyici destekler
bir yandan gıda güvenliğini sağlar, diğer yandan vermek. İkincisi tarım üreticilerinin ve ihracatçılarının
çiftçinin gelirini artırır. Bütçeden tarıma transfer dışarıdaki haklarını korumak (piyasa engelleri,
edilen kaynak miktarı bir performans ölçütü olarak alacak tahsili, vize, vb.). Üçüncüsü dış ticaretin
kullanılabilir. olmazsa olmazı olan doğru, güncel ve ilgili bilgi
akımına katkıda bulunmak.
Öneri 1: Tarımın gıda güvenliğini sağlamak, ithalata
karşı ve ihracatta rekabet gücü artırmak isteniyorsa Gözlem 3: Tarım ürünleri dış ticaretinden beklenen
destekleme sistemi yeniden tasarlanmalıdır. ihracatın artırılması, ithalatın azaltılması ile
Uygulanan yapıda, büyük işletmeler desteklerden petrol ve lüks tüketim kaynaklı dış ticaret
yüksek oranda yaralanıyor, tüketici yüksek fiyat açığının kapatılmasına katkıdır. Bu arada
ödüyor, gıda ihracatçısının maliyeti artıyor (veya oluşabilecek olan ihracat gelirleri yan ürün olarak
dahilde işleme izni alması gerekiyor). Süregelen değerlendirilmektedir. Yani kendine yeterli ve aynı
politikaların değişmesi tarıma yapılan desteklerin zamanda ihraç eden bir sektör arzulanmaktadır.
azaltılacağı anlamına gelmez. Üretim miktarı
bazında yapılan transferler azaltılırsa aynı kaynaklar Öneri 3: Küreselleşen dünyada artık kendine
amaca erişmek için daha etkin kullanılabilir. yeterlilik, dışa kapalılık, içe dönüklük gibi kavramlar
Bütçeden yapılan harcamalar hükümetlerin sektörde ilk önce terk edilmesi gereken kavramlardır. Tarım
performansını belirlemekten uzaktır. Transferler politikalarının da bu ve buna benzer amaçlardan
banka hesabına yapılsa bile çiftçinin cebinde kalacak arınması ve dış ticareti, ithalatıyla ve ihracatıyla bir
tutar ödeme türüne göre değişir. tehdit olarak değil, faydalanılması gereken bir nimet
olarak görmesi gerekmektedir. Dış ticaret tarım
Gözlem 2: Dünya tarım pazarlarında ne yazık ki tam sanayiine ucuz girdi, tüketiciye ucuz ürün, tarım ve
rekabet koşulları yok. Çok farklı ve yüksek düzeyde tarım sanayii ürünlerine pazar, iç pazarlarda rekabet,
destekler, ticaret engelleri söz konusu. Karmaşık nakliyeci, ihracatçı ve ithalatçıya gelir ve üreticiye
kurallar ve anlaşmalar ihracatı zorlaştırırken, gıda değer zincirine eklemlenme fırsatları sağlar.
ithalatı çekici hale getiriyor.

76 2023’E 6 KALA: GIDA, TARIM & HAYVANCILIK